Совуқлик билан косервалаш ва озиқ-овқат махсулотларни сақлаш

 
2-MA’RUZA. SOVUQLIК BILAN КONSERVALASH VA 
OZIQ-OVQAT MAHSULOTLARINI SAQLASH 

---

11 
Ma’ruza rejasi. 
1.
Mahsulotlarni konservalash. 
2.
Mahsulotlarni sovitish. 
3.
Mahsulotlarni muzlatish. 
4.
Mahsulotlarni saqlash. 
5.
Mahsulotlarni eritish. 
Barcha oziq-ovqat mahsulotlarini saqlanish muddatiga 
ko’ra ikki guruhga bo’lish mumkin; oddiy sharoitlarda, 
uzoq muddat saqlash davomida aynimaydigan mahsulotlar 
(un, shakar, yorma) va tez aynaiydigan mahsulotlar 
(parranda va mol go’shti, baliq, sut, sabzavot va 
boshqalar). Tez aynaiydigan mahsulotlarni saqlash davomida 
ularning mazasi, hidi, rangi o’zgaradi. 
Mahsulotlarning aynishiga turli faktorlar sababchidir 
(masalan, quyosh nuri, havo tarkibidagi kislorod miqdori, 
nisbiy namlikning haddan ortiq darajada past yoki 
yuqoriligi). Eng ko’p ta’sir etuvchi faktor bu – 
mikroorganizm va to’qima fermentlaridir. To’qima 
fermentlari oqsil, uglevodorodlarni kimyoviy-biologik 
o’zgartiradi, yog’larni gidrolizlantiradi va boshqa xil 
o’zgarishlarga sabab bo’ladi.
Mahsulotlar uzoq saqlash davomida aynimasligi uchun 
maxsus ishlanadi – konservalanadi. Кonservalashning asosiy 
vazifasi mikroorganizm va to’qima fermentlarining aynitish

---

12 
ta’sirini sekinlatishdir. Кonservalash usullari ichida 
(pasterizatsiya, sterilizatsiya, quritish, tuzlash, dudlash va 
boshqalar) eng samaralisi sovuqlik bilan ishlashdir. Sovuqlik 
mahsulotning asl holini eng kam darajada o’zgartiradi.
Harorat o’zgarishi natijasida mahsulot tarkibi va
xususiyatlarining tadqiqoti, saqlanishning eng maqbul 
sovitish rejimini tanlash kabi masalalar oziq-ovqat 
texnologiyasining 
sovuqlik 
texnologiyasi 
bo’limida 
o’rganiladi.