Sotsiometriya nima? Xususiyatlari, maqsadlari va usullari

Sotsiometriya (lot. societas — jamiyat va ... metriya) — ijtimoiy psixologiya sohasi. Ijtimoiy turmushdagi kichik guruh (i. ch., jamoa, oila) aʼzolari oʻrtasidagi bevosita emotsional munosabatlarni oʻrganish va ularning darajalarini oʻlchashda qoʻllaniladi. S. guruh aʼzolarining birbiri bilan oʻzaro subʼyektiv munosabatlarini, individlarning Psixik hodisalarni o`rganishda suhbat metodidan unumli foydalanish uchun tadqiqotchi quyidagi shartlarga amal qilingani lozim Biografi-ya metodi Avtobiog- rafiya xatlar estaliklar Xarakteris mavqei, kim yetakchilik qila olishi mumkinligi masalalarini eksperimental yoʻl bilan tadqiq qiladi. S.ga amerikalik sotsiolog Ya. Moreno (1892—1974) asos solgan. Uning metodiga koʻra, muayyan guruxdagi har xil xususiyatli shaxslarning uzaro munosabatlarini anik,lash uchun qaysi faoliyatda kim bilan birga qatnashishi soʻraladi. Olingan maʼlumotlar matritsa, grafik, sxema, jadval shaklida ifodalanadi. Ulardagi miqdor kursatkichlari guruxdagi kishilarning shaxslararo munosabatlari toʻgʻrisida tasavvur hosil qiladi. Bu maʼlumotlar guruhiy munosabatlarning tashqi koʻrinishini aks ettiradi, xolos. Hozirgi davrda S.ning modifikatsiyalari ishlab chiqilgan (Ya.L. Kolominskiy, I. P. Volkov). S.ning bu turi test savollari yordamida bolalar jamoasidagi shaxslararo munosabatlar haqida toʻlaroq axborot toʻplash imkonini beradi.

S.ning nazariy va amaliy natijalari mehnat jamoalarining ijtimoiy rivojlanishini boshqarishda, tarbiyaviy ishda va h.k.da keng qoʻllaiiladi.