Sotsial geografiya jumaxanov Sh., Toshpo’latov A

30-rasm.
Sohilga yaqin qurilgan xordiq uylari

---

SOTSIAL VA MADANIY GEOGRAFIYA
 Darslik
 
 
98 
mavsum) dam oluvchilarning sotsial-maishiy faoliyati bilan bog’liq. Dam oluvchilar va 
dam olishni tashkil etuvchilar uchun rekreatsion faoliyatni tashkillashtirishning 
xarakterli shakllaridan biri. Rekreatsion faoliyat tsikllari rekreatsion mashg’ulotlarni 
tiplarga ajratish asosida shakllanadi.
Oddiy rekreatsion mashg’ulot (ORM) – rekreatsion faoliyatning bo’linmas 
texnologik komponenti bo’lib, molekula atomlari singari bo’linmasdir. Biroq, 
sotsiologlar hisoblariga ko’ra, ularning yuz mingdan ortiq turlari mavjud. Ular soni yillar 
davomida ko’payib boradi. Shu bois, ularni ma’lum tiplarining tarkibiy qismi sifatida 
qoraladi. ORM lar xususiyatlari va vazifa bajarishdan kelib chiqib ma’lumotlar 
ko’lamini yirikroq guruhlarga aylantirish asosida rekreatsion faoliyat tiplari (RFT) 
yuzaga keladi. Masalan, turistlar qiziqishi doirasidagi marshrutlarda biror muammo 
yuzaga kelishi mumkin. (Noqulay ob-havo yoki biror obyektning ta’mirlanishi 
jarayoni). Bunda ular qiziqishi doirasidagi boshqa marshrut taklif etiladi. 
O’z navbatida, RFTlar umumlashtirilishi rekreatsion faoliyat sikllari tashkil 
qiladi.
Rekreatsion faoliyat sikllari (RFS) – RFTlarning o’zaro bog’liqligi va o’zaro 
shartliligi asosida, yetakchi RFT bazasida tarkib topadi. Rekreatsion faoliyatni tsikllarga 
ajratishda tabiiy fasllar asosan e’tiborga olinadi. Masalan, Boysun bahori festivalini 
faqatgina bahorda yoki chang’i mavsumini faqat qishda tashkil qilish mumkin.
Shunday qilib, RFTS tizimli tarkibga ega va rekreatsiyaning ham subyekti ham 
obyektini ifoda etadi. Rekreatsion faoliyat tsikli yordamida rekreatsion ehtiyojni 
muvofiqlashtirish va uni amalga oshirishda shart-sharoitlar yaratadi va amalga oshirish 
texnologiyasini belgilaydi.