Sotsial geografiya jumaxanov Sh., Toshpo’latov A

68-rasm.
Obod qishloq dasturi va uning 
amaldagi ko’rinishlari
69-rasm.
Obod mahalla qurish 
jarayonlari

---

SOTSIAL VA MADANIY GEOGRAFIYA
 Darslik
 
 
180 
Demak, yuqoridagi amalga oshirilayotgan ijtomiy-iqtisodiy chora-tadbirlar 
qishloq joylarning iqtisodiy-ijtimoiy jihatdan rivojlanishiga juda qulay imkoniyat 
yaratib beradi va hududiy nomutanosiblik yo’qoladi (69-rasm). 
1.
Qishloq joylari qanday manzilgohlar hisoblanadi? 
2.
Qishloq joylarni geografik o’rganishda, avvalo, nimalarga e’tibor beriladi? 
3.
Qishloq joylarni geografik o’rgangan olimlar vaularning asarlarini sanab 
bering. 
4.
Qishloq aholisi va uning joylashuvini izohlang. 
5.
Qishloq joylarning tabiiy, ijtimoiy-iqtisodiy salohiyati qanday? 
6.
Qishloq aholisining yashash sharoitlari va turmush tarzi, turmush 
darajasining hududiy tafovutlari qanday? 
Mavzuga doir asosiy tushunchalar: 
Qishloq aholi punktlari
– aholisining asosiy qismi qishloq 
xo’jaligiga aloqador bo’lgan tarmoqlarda band bo’lgan aholi manzilgohlari bo’lib, 
asosan, bir joyda konsentratsiyalashgan holatda bo’ladi. 
Qishloq joylar
– shaharlardan tashqaridagi barcha hududlar, ya’ni 
shahar tugunlari joylashmagan ma’lum faoliyat bilan shug’ullaniladigan yoki 
foydalanilmay yotgan hududlar kiradi. Xuddi shunday nazariya Buyuk Britaniyada 
ham bo’lib, shaharlardan boshqa hududlar yaxlit – countryside deb ataladi. 
Qishloqlar to’ri
– ma’lum hududda bir biri bilan bog’langan 
qishloqlarning umumiy holadi. Agar mintaqada bunay punktlar qanchalik bir-
biriga yaqin bo’lsa, to’r shunchalik zich, uzoq bo’lsa siyrak bo’ladi. 
Qishloqlar klassifikatsiyasi
– aholi soniga ko’ra qishloq aholi 
punktlarini guruhlarga bo’linishi. O’zbekistonda shaharlarning kichik, o’rtacha, 
katta va yirik turlari ajratilgan. 
Agroshaharlar 
– vujudga kelishi va ishlab chiqarish jarayoni qishloq 
xo’jaligiga aloqador bo’lgan shahar aholi punktlari.