Тransport vositalariga benzin, dizel yoqilg’isi va gaz ishlatganlik uchun olinadigan soliq hisobi va hisoboti
Тransport vositalariga benzin, dizel yoqilg’isi va gaz ishlatganlik uchun olinadigan soliq (bu - iste’mol solig’i), uning to’lovchilari, soliq solish ob’ekti, bazasi hamda soliqni hisoblab chiqarish va to’lash tartibi. Bu masalalar Soliq kodeksining ХIV bo’limi bilan tartibga solinadi.
Тransport vositalariga benzin, dizel yoqilg’isi va gazni chakana realizatsiya qilishni amalga oshiruvchi yuridik shaxslar iste’mol solig’ini to’lovchilar hisoblanadi.
Тransport vositalariga benzin, dizel yoqilg’isi va gazni chakana realizatsiya qilish soliq solish ob’ektidir.
Тransport vositalariga benzin, dizel yoqilg’isi va gazning natura holidagi realizatsiya qilingan hajmi soliq solinadigan bazadir.
Тransport vositalariga benzin, dizel yoqilg’isi va gaz ishlatganlik uchun olinadigan soliq masalalari Soliq kodeksining ХIV bo’limida ochib berilgan. Ushbu soliqning to’lovchilari bo’lib Тransport vositalariga benzin, dizel yoqilg’isi va gazni chakana realizatsiya qilishni amalga oshiruvchi yuridik shaxslar hisoblanadi (Soliq kodeksi 301-modda). Bunda Тransport vositalariga benzin, dizel yoqilg’isi va gazni chakana realizatsiya qilish soliq solish ob’ekti hisoblanadi. Soliq solinadigan baza sifatida Тransport vositalariga benzin, dizel yoqilg’isi va gazning natura holidagi realizatsiya qilingan hajmi olinadi.
Soliq soliq solinadigan bazadan va belgilangan stavkalardan kelib chiqqan holda hisoblab chiqariladi.
O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 30.12.2011 yildagi "O’zbekiston Respublikasining 2012 yilgi asosiy makroiqtisodiy ko’rsatkichlari prognozi va Davlat byudjeti parametrlari to’g’risida"gi PQ-1675-son qarorining 21-ilovasida Тransport vositalariga benzin, dizel yoqilg’isi va gaz ishlatganlik uchun olinadigan soliq stavkalari ko’rsatilgan, xususan transport vositalari uchun 1 kub metr siqilgan gaz uchun 200 so’m belgilangan.
Yuridik shaxslarga chakana narxlarda chakana savdo tarmog’i (avtomobillarga yonilg’i quyish shoxobchalari) orqali benzin, dizel yoqilg’isi va gaz sotishda jismoniy shaxslardan transport vositalariga ushbu mahsulotlarni ishlatganlik uchun olinadigan soliq byudjetga qonunchilikda belgilangan tartibda to’lanadi va sotish narxida hisobga olinadi (PQ-1675-son qarorning 21-ilovasiga izoh). MISOL. Yanvar oyining birinchi o’n kunligi yakuni bo’yicha AYOQSH jismoniy shaxslarga 50 000 litr benzin realizatsiya qildi. Bu davr uchun 13 yanvargacha byudjetga to’lanadigan soliq summasi 10 000 ming so’mni (50 000 x 200) tashkil qiladi. Тransport vositalariga benzin ishlatganlik uchun olinadigan soliq summasi 2012 yil uchun 1 litriga 200 so’m miqdorida belgilangan. (O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 30.12.2011 yildagi PQ-1675-son qarorining 21-ilovasi). Iste’mol solig’i soliq solinadigan bazadan va belgilangan stavkalardan kelib chiqqan holda hisoblab chiqariladi.
Iste’mol solig’i summasi chakana narxga qo’shimcha ravishda belgilanadi, sotib oluvchiga beriladigan chekda alohida qatorda ko’rsatiladi hamda jismoniy shaxslardan realizatsiya qilinayotgan benzin, dizel yoqilg’isi va gaz uchun mablag’larni olish bilan bir vaqtda undiriladi.
Soliq summasi quyidagi formula bilan hisoblab chiqariladi: