Sohaning texnologik o’lchashlari va asoslari”fanidan mavzu: Modda miqdorini va sarfini o’lchash asboblarini taxlil qilish

3.4 Elektromagnit (induktsion) sarf o'lchagichlar

Elektromagnit sarf o'lchagichlarning ishlashi elektr o'tkazuvchan suyuqlik oqimida tashqi magnit maydoni ta'sirida sarfga proportsional ravishda induktivlanayotgan elektr yurituvchi kuchni (EYUK) o'lchashga asoslangan.

3.4.1 - rasm
Nomagnit materialdan tayyorlangan truboprovod 1 (rasm 23), unda xarakatlanayotgan suyuqlik bilan birga o'zgarmas magnit qutblari 2 va 3 orasiga o'rnatilgan. Trubaprovod devorlariga diametrial qarama-qarshi ravishda o'lchash elektrodlari o'rnatilgan. Magnit maydoni ta'sirida suyuqlikdagi ionlar xarakatlanib, o'z zaryadlarini o'lchash elektrodlariga beradi va unda suyuqlik tezligiga proportsional EYUK (E) hosil qiladi. Bu elektrodlar o'lchov asbobiga (4) ulanadi.
EYUK qiymati quyidagi tenglama bo'yicha topiladi:
E=V V d
Bu erda, V - magnit induktsiyasi;
d - truboprovod diametri;
V – oqimning o'rtacha tezligi.
Tezlikni xajmiy sarf orqali ifodalab, quyidagini olish mumkin,
Е = ;
Tenglamadan ko'rinib turibdiki, hosil bo'layotgan EYUK sarfga bog'liq bo'ladi.
Ushbu usulning kamchiligi sifatida qutblanish EYUK va galvanik Eyuklarni hosil bo'lishi, hamda, kichik o'zgarmas tok EyuKini kuchaytirishning qiyinligini keltirish mumkin.

3.5 Tezlik napori sarf o'lchagichlari

Sarfni ushbu usul bo'yicha o'lchash dinamik naporni o'lchanayotgan muxit oqimi tezligiga bog'liqligiga asoslangan. Bernulli tenglamasiga binoan to'liq va statik naporlar farqi
RP - Pc = V2ρ/2
Ma'lumki, dinamik napor, Rv = Rp - Pc
Bundan,
V =

Bu erda, Rp; RS; RV - to'liq, statik va dinamik bosimlar;

V – oqim tezligi (plotshad);
ρ – zichlik.

3.5.1 - rasm
Dinamik naporni tezlik trubkalari yordamida, difmanometr bilan komplektda, o'lchash mumkin (rasm 24). Chap tomondagi trubka yordamida statik bosim, o'ng tomondagi trubka yordamida esa, to'liq bosim o'lchanadi. Difmanometr dinamik bosimni, ya'ni, to'liq bosim va statik bosimlar farqini o'lchaydi.
RV=Rp-Pc, yoki, Rv =hg(ρ1-ρ), yoki,
V =
Bu trubkalar trubka Pito deb nomlanadilar. Asosan, laboratoriya o'lchashlarida va tajriba ishlarida qo'llaniladi.
Bundan tashqari boshqa sarf o'lchagichlar ham ishlab chiqilgan: ultratovush (tovush tebranishlarini sarf o'zgarishiga mos ravishda siljishiga asoslangan), issiqlik va boshqa turlari.
Mco;ehfowef