Sog’liqni saqlash vazirligi ogohlantiradi

 
24 
O’smirlik davri odamdagi shaxsiy muhimlik tuyg’usi eng gullab-yashnagan 
muddat. Ko’p ustozlar aytganidek, bu yoshda bolaga bitta gap kam – ikkitasi ortiqcha 
bo’ladi. Bu yoshda odam uni o’rab turgan dunyoda uning qanday bo’lmasin o’rni bor 
ekanini bilish ehtiyoji bilan yashaydi. O’smirda kattalar hayotiga kirib borish, u yerda 
o’zgalardan kam bo’lmaslikka harakati kuchayadi. 
Ammo ba’zida ulg’ayib ulgurgan odamlarda ham shaxsiy muhimlik tuyg’usi kuchli 
bo’lishi mumkin. Bunga, odatda, quyidagidek holatlar sabab bo’ladi. 
Birinchisi – odam hayotida erishgan yutuqlar. Agar kimdir shu paytgacha ko’plab 
cho’qqilarni zabt etgan bo’lsa, u o’zini muhim shaxs deb hisoblashi mumkin. Unda 
erishgan yutuqlari uning bekam shaxsiyati mevasi ekani haqida asossiz ishonch hosil 
bo’ladi. Eng kulgili holat – kishi o’zi amalga oshirgan ishlarni yutuq deb xato 
hisoblashidir. Bunda kishi o’zi va atrofdagilarga kam foyda keltirgan ishlarni yutuq 
sanab, ularga (va natijada, ularning bajaruvchisi – o’ziga) ortiqcha baho berib yuboradi. 
Biz erishgan har qanday yutuq borki – unda o’zgalarning ham hissasi borligini unutmaslik 
zarur. Kamida, sizni o’z maqsadlari yo’lida tirishqoq va topqir qilib tarbiyalab qo’ygan 
ota-onangiz mehnatlarini eslang. Shunda shaxsiy muhimlik tuyg’uyingiz biroz bosiladi. 
Ikkinchi sabab – ortiqcha mas’uliyat. Agar atrofdagilar sizga ko’plab mas’uliyatlar 
yuklasa – siz o’zingizni juda kerakli odam deb o’ylab qolishingiz mumkin. Ikki turmush 
o’rtoqdan ayol oiladagi hamma qarorlarni qabul qilishni to’lig’icha eriga topshirsa, 
bundan erkak o’zini o’ta muhim hisoblab yuborishi mumkin. U aralashmasa, hech bir ish 
bitmaydigan, u aytmasa – hech kim hech narsa qilmaydigandek tuyulaveradi. Ko’p narsa 
va ko’pchilik uchun javobgarlik hissi o’ta kuchli rivojlangan odam – haqiqiy g’alvaning 
uyasi. U ko’pchilik nomidan qaror qabul qilishni va bu qarorini hammaga majburan 
o’tkazishni o’ziga odat qilib oladi. 
Siz – o’z xatti-harakatlaringiz va o’y-fikrlaringizdan boshqa hech narsaga javobgar 
emassiz. Agar o’zingizni kimnidir baxtli qilishga javobgar deb bilsangiz – buni unuting. 
Tangri bir bandasi baxtini boshqasining qo’liga berib qo’ymaydi. Siz farzandlaringiz 
tarbiyasi uchun mas’ulsiz – ammo siz ularning o’rniga qaror qabul qilishga mas’ul 
emassiz. Shaxsiy muhimlik tuyg’usi siz va yaqinlaringiz hayotini zaharlashiga yo’l 
qo’ymang. 
Shaxsiy muhimlik tuyg’usini tarbiyalab beruvchi yana bir omil – ortiqcha e’tibor. 
Bu odatdagi erkatoy bola hikoyasi. Agar odam atrofdagilardan juda ko’p e’tibor, maqtov, 
tasdiq olsa – u o’zini “yakka-yu yagona” hisoblab qolishi tayin. Bu holat juda xavfli, 
chunki u inson hayotini qiyinlashtiradi. 
Misol uchun, bir qizni yoshligidan hamma yigitlar tengsiz e’tibor va mehr bilan 
siylab kelishgan. “Malika” e’tiboridan qolishdan qo’rqib, uning oshiqlaridan hech kim 
qizning kamchiliklari haqida gapirmaydi. Natijada, qiz ongida u kamchiliklardan holi 
shaxs ekani haqida fikr mahkam o’rnashib qoladi. Bu holat qizning umr yo’ldosh 
tanlashini o’ta qiyinlashtirib beradi – axir, u endi o’ziga o’xshash “bekam” shaxsiyatni 
axtaraveradi. U uchratgan yigitlar esa uning “daraja”siga mos kelmaydi.
Agar siz shunday holatga tushib qolgan bo’lsangiz – darhol o’zingizga 
chin do’st
toping. Bunday do’stni, imkoni bo’lsa, sizni tanimaganlar orasidan axtaring. U haqiqiy 
do’st kabi achitib gapiradigan, sizning e’tiboringiz va mehringizdan umidvor bo’lmagan 

---