СоғЛИҚни сақлаш вазирлиги

ЭПИДЕМИОЛОГИЯ COVID-19
Касалликнинг инкубацион даври 2 кундан 14 кунгача, касаллик белгилари ривожланиши 5-8 кун ўткач бошланади. Тўлиқ 14 кун – мониторинг учун танланган интервал ва алоқада бўлган беморларни карантин вақтида кузатув даври. Қандли диабет, юрак қон-томир касалликлари, онкология ва сурункали респиратор касалликлар билан оғриган беморларда хам шундай интервал.
Касалликнинг оғир кечиши ва ўлим билан тугаш асосан катта ёшдаги беморларда кузатилади. Эркаклар аёлларга нисбатан кўпроқ касалланади.
Янги коронавирус инфекциясининг эпидемиологик хавфи унинг юқори контагиозлиги хисобланади. Дунё бўйлаб кўп одамлар (80%дан ортиқ) вирусни юқтирса ҳам, уни енгил ўтказиб, шифокорга бормасдан, ҳеч жойда рўйхатга олинмаган бўлишади ёки умуман симптомсиз шаклида ўтказишади, шу боис касалликнинг тез тарқалишига ва хавфи гуруҳида бўлган беморлар касалланишига сабаб бўлади.
Қандли диабет, юрак қон-томир касалликлари, онкология ва сурункали респиратор касалликлар билан оғриган беморлар COVID-19 инфекцияси оғир ва ўта оғир кечиши хавф гуруҳига киришади. Қандли диабет ва артериал гипертензия билан оғриган беморлар COVID-19 инфекциясини оғир ва ўта оғир кечиши икки баробар ошади.
Қандли диабет билан касалланган беморларда COVID-19 инфекциясини юқиш эхтимоли 10,3 баравар юқори. Қандли диабет ёндош касаллик бўлиб 22,2-26,9% тасдиқланган COVID-19 инфекцияси холатларида учрайди. 90% холларда COVID-19 инфекциясини кечиши қандли диабет билан оғриган беморларда гипергликемия асорати билан мураккаблашади.
COVID-19 инфекциясинидан ўлим даражаси беморнинг ёши, НвА1с ва семизлик даражаси билан бевосита боғлиқ. COVID-19 инфекциясида ўлимнинг асосий сабаблари ЎРДС ва тромбоэмболик синдром фонида ўткир нафас етишмовчилигини ортиб бориши хисобланади. Эпидемиологик кузатув маълумотлари шуни кўрсатдики, вафот эткан беморлар орасида ҚД 21,9% холларда ёндош касаллик бўлган. Буюк Британияда COVID-19 инфекциясидан вафот эткан беморлар орасидан 31,4% қандли диабет 2-тур ва 1,5% қандли диабет 1-тур билан қайд этилган.
Коронавирус инфекциясидан вафот эткан беморларнинг 59%да артериал гипертензия аниқланган. Қандли диабет ва артериал гипертензия билан оғриган беморлар – COVID-19 инфекциясининг энг оғир гуруҳ беморлари хисобланиб ўлим даражаси юқори. COVID-19 инфекцияси фонида қандли диабет билан оғриган беморларда ва гипергликемия биринчи маротаба аниқланган беморларда ўлим хавфи 50%га юқори.