Социогенезда шахс шахс ўзини намоён қилишида психологик билимларнинг аҳамияти Психологик билимлар нима ?

ФРУСТРАЦИЯ

• Кишининг ўз мақсадига эришиш йўлида учрайдиган қийинчиликлар туфайли унда ишончсизлик, умидсизлик ҳолатлари ҳосил бўлиши.
• Фрустрация кишини тажанг, тажовузкор, қўпол қилиб қўйиши ёки аксинча уни ювош қилиб қўйиши мумкин.

Шахсдаги мавжуд эҳтиёжларни икки гуруҳга бўлиш мумкин:

• Биологик эҳтиёжлар —физиологик (ташналик, очлик, уйқу), жинсий, мослашув эҳтиёжлари.
• Ижтимоий эҳтиёжлар — меҳнат қилиш, билиш, эстетик ва ахлоқий-маънавий эҳтиёжлар.

АСОСИЙ (ФУНДАМЕНТАЛ) ЭҲТИЁЖЛАР ИЕРАРХИЯСИ

• Ўзини ўзи
• қарор
• топтириш

• Когнитив ва эстетик
• эҳтиёж

• Ҳурматга нисбатан эҳтиёж

• Яқинлик туйғусига эҳтиёж

• Хавфсизликка нисбатан эҳтиёжлар

• Физиологик эҳтиёжлар (овқатга, сувга ва ҳоказо)

• А. Маслоу пирамидаси

• Шахснинг йўналганлиги характерланади:
• Етуклик даражасига қараб (шахснинг асосий интилишларининг ижтимоий аҳамиятлилик даражаси, унинг аҳлоқий кўриниши, мафкуравий қарашлари ва ҳ.зо);
• Кенглиги (шахснинг интилишларининг намаён бўлиш соҳаларининг диапазонига қараб), қайсики кенг ёки тор бўлиши мумкин;
• Интинсивлигига (шахснинг қўйилган мақсадларни амалга ошришга йўналтирган кучи) қараб;
• Маълум шахснинг йўналганлиги турлари иеархиясиси. Шахснинг йўналганлик турлари тизимида етакчи, асосий, устивор ва б.қалар фарқланади.

Холерик

• “холэ” “сафро, заҳар” маъносини билдириб, кишининг харакатчанлигини ифодалайди.
• Жаҳлдор, қатъиятли, масъулиятли, ҳаракат-чан, уларнинг эътиборини жалб қилиш мушкулдир.

Холерик тоифасига хос сифатлар

• 1) сабрсиз, ҳовлиқма;
• 2) енгилтабиат, сержаҳл;
• 3) бетоқат;
• 4) одамлар билан муносабатда кескин ва ростгўй;
• 5) қатъиятли ва ташаббускор;
• 6) қайсар;
• 7) тортишувда топқир;
• 8) тиришқоқлик билан ишлайдиган;
• 9) таваккал қилишга мойил;
• 10) аразламайдиган;
• 11) тез, эҳтиросли, пойма-пой нутққа эга;
• 12) бетайин ва қизиққонликка мойил;
• 13) тажаввузкор, уришқоқ;
• 14) камчиликларга тоқатсиз;
• 15) ифодали имо-ишораларга эга;