Sobitjon Inog’omov tibbiyot qurilmalarida

prinsiplari; 
10
. o‘lchash usuli
– o‘lchashlarni texnik vositalaridan foydalangan xolda olib 
borish uslublari va prinsiplari yig‘indisi; 
11. 
usullar va qoidalar jamlanmasi asosida o‘lchash metodikalari–
metrologik ilmiy-tadqiqotlar tashkilotlari tomonidan ishlab chiqilgan, qonunchilik 
tartibida tasdiqlangan metodlar.
12.
 o‘lchash xatoliklari va ularni baholash. 
Biz quyida 
barcha laboratoriya ishlarida uchraydigan va ular uchun zarur 
bo’lgan o’lchash davomidagi yo’l qo’yilishi mumkin bo’lgan xatoliklar, ularni 
baholash va olingan natijalar asosida umumiy hulosa chiqarish to’g’risida umumiy 
ma’lumot beramiz. 
O’lchash xatoliklarini baholash
O’lchash asboblari yordamida olingan natijalarni taxlil qilish uchun o’lchash 
natijalarining xatoliklari hisoblanadi va hisoblash natijalari asosida baholanadi. 
Buning uchun har bir o’lchash asbobining oshib borishdagi va kamayib borishdagi 
olingan natijalarning o‘rtacha arifmetik qiymati quyidagi (1) formula yordamida 
hisoblab chiqariladi: 
2. O’lchash asbobining absolyut xatoliklari oshib borishdagi, kamayib 
borishdagi va o’rtacha arifmetik qiymat asosida (2) formulalar yordamida hisoblab 
chiqariladi. 10 ta qiymat bo’yicha hisoblash natijalari 1-jadvalda keltirilgan: 
1-jadval 
O’lchash natijalarini absolyut xatoliklari 

---

26 
№ 
Oshib borishdagi
absolyut xatolik 
kamayib 
borishdagi
absolyut xatolik 
o’rtacha arifmetik 
qiymat bo’yicha 
absolyut xatolik 
1 
ΔX
1 
= X
n
- X
1
o
1
ΔX
11 
= X
n
- X
1
o
1
ΔX
o’rt
= X
n
- X
o’rt1
2 
ΔX
1 
= X
n
- X
1
o
2
ΔX
11 
= X
n
- X
1
o
2
ΔX
o’rt
= X
n
- X
o’rt2
3 
ΔX
1 
= X
n
- X
1
o
3
ΔX
11 
= X
n
- X
1
o
3
ΔX
o’rt
= X
n
- X
o’rt3
4 
ΔX
1 
= X
n
- X
1
o
4
ΔX
11 
= X
n
- X
1
o
4
ΔX
o’rt
= X
n
- X
o’rt4
5 
ΔX
1 
= X
n
- X
1
o
5
ΔX
11 
= X
n
- X
1
o
5
ΔX
o’rt
= X
n
- X
o’rt5
6 
ΔX
1 
= X
n
- X
1
o
6
ΔX
11 
= X
n
- X
1
o
6
ΔX
o’rt
= X
n
- X
o’rt6
7 
ΔX
1 
= X
n
- X
1
o
7
ΔX
11 
= X
n
- X
1
o
7
ΔX
o’rt
= X
n
- X
o’rt7
8 
ΔX
1 
= X
n
- X
1
o
8
ΔX
11 
= X
n
- X
1
o
8
ΔX
o’rt
= X
n
- X
o’rt8
9 
ΔX
1 
= X
n
- X
1
o
9
ΔX
11 
= X
n
- X
1
o
9
ΔX
o’rt
= X
n
- X
o’rt9
10 ΔX
1 
= X
n
- X
1
o
10
ΔX
11 
= X
n
- X
1
o
10
ΔX
o’rt
= X
n
- X
o’rt10
3. O’lchash asbobining nisbiy xatoliklari oshib borishdagi, kamayib 
borishdagi va o’rtacha arifmetik qiymat asosida (3) formulalar yordamida hisoblab 
chiqariladi. 10 ta qiymat asosidagi hisoblash natijalari 2-jadvalda keltirilgan: 
2-jadval