Siyosatshunoslikka

l00Politologiya: 0 ‘quv qo‘llanma/mualliflarguruhi. prof. I.Ergashev taxriri
ostida.-T.:Abdulla Qodiriy nomidagi xalq merosi nashriyoti, 2 0 0 2 .-B .2 3 i-3 2 .
283

---

1. Ratsional (oqilona) - tashqi ishlar vaziri o‘z fikriga ko‘ra yoki 
diplomatlarining maslahatlariga muvofiq mamlakat manfaatlari 
uchun eng yaxshi yo‘lni oqilona tanlaydi;
2. Siyosiy - bunda hokimiyat mamlakat manfaatlariga muqobil 
y o in i tanlab oladi;
3. Emotsional - bu jamiyat kutgan natija bo‘lib, m a’lum darajada 
televideniya orqali olingan axborotga asoslanadi. Yaqin kunlarga- 
cha tashqi siyosatini shakllantirish birinchi navbatda savodli, siyosiy 
ongga ega bolg an elitaning vazifasi edi. Hozirda esa axborot vosi- 
tasi televideniya jamiyatning barcha qatlamiga ta’sir ko‘rsata oladi va 
tashqi siyosat haqida nokompitent fikrlami uyg‘atmoqda101.
Amerikalik tadqiqotchi G. Allison yondashuviga ko‘ra tashqi siyo- 
satning shakllanishi uch asosiy modelga ajratiladi102.
Birinchi model - klassik model bo‘lib, unda tashqi siyosat aktor- 
ning ongli, keng rejalashtirilgan faoliyati sifatida namoyon bo‘ladi.
Ikkinchi model - tashqi siyosatning uyushgan aktorlar va jarayon- 
laming majmuasi sifatida namoyon bo‘lishi.
Uchinchi model - tashqi siyosat siyosiy muassasa va uning yetak- 
chilari faoliyati natijasi sifatida namoyon bo‘lishi103. Ushbu modelda 
muallif Buyurokratik konsepsiyani ilgari suradi. Negaki ushbu kon- 
sepsiyada tashqi siyosat yo‘nalishini belgilashda siyosiy yetakchining 
roli ustuvor ekanligni ko‘rsatib o‘tgan va asosiy e’tiborini uning xatti- 
harakatiga qaratgan.
2. O‘zbekiston Respublikasi tashqi siyosatining
asosiy tamoyillari
0 ‘zbekiston 1991-yil 31-avgustda o‘z mustaqilligini e ’lon qilishi 
bilan xalqaro munosabatlaming faol ishtirokchisiga aylandi. Xusu- 
san, 0 ‘zbekiston 1992-yil 2-martda Birlashgan Millatlar Tashkiloti-