Siyosatshunoslik

«Turkiston islomiy harakati» 
deb nomlagan 
jinoiy guruh o ‘z jinoiy maqsadlarini o‘ta maxfiylashtirilgan tarzda 
amalga oshirishga kirishdi. Diniy-ekstrem istik va terroristik 
guruhlar tom onidan 1999-yil 16-fevral kuni Toshkentda, 1999—
2000-yillarda Surxondaryo viloyatining Sariosiyo va Uzun tu- 
manlarida, 2004-yilning 29—30-m artida Buxoro viloyatining 
Rom itan tum ani va Toshkent shahrida, 2005-yilning 13-mayi- 
da Andijon shahrida amalga oshirilgan teraktlar mamlakatimiz 
uchun jiddiy xavf-xatarga aylandi.
Xususan, Andijondagi terrorchilik harakatlari tashqi buz- 
g‘unchi kuchlar tom onidan 0 ‘zbekistonning mustaqil siyosati- 
ga, uning milliy manfaatlariga qarshi puxta rejalashtirilgan va 
tashkil etilgan xuruj b o ‘lib, mavjud konstitutsiyaviy tuzum ni 
o ‘zgartirish va bu kuchlarning geosiyosiy manfaatlariga to ‘liq 
javob beradigan islom davlatini tuzishga qaratilganligini yana 
bir bor isbotladi. 2004-yil avgust oyidan boshlab bu buzg‘unchi 
kuchlar «Turkiston islomiy harakati», «Hizb-ut-tahrir» va uning 
oqimlaridan biri b o ‘lgan — «Akromiylar» xalqaro-terrorchilik 
va diniy-ekstremistik tashkilotlarini jalb qilgan holda, 2005-yil 
may oyida hokimiyatni egallash va konstitutsiyaviy tuzum ni 
ag‘darish maqsadida, 0 ‘zbekistonda terrorchilik harakatlari so­
dir etishni rejalashtirgan.
U shbu jin o iy g u ru h la r F a rg ‘o n a vodiysi ( 0 ‘zbekiston 
Respublikasining Andijon, N am angan va Farg‘ona viloyatlari, 
Tojikiston Respublikasining X o‘jan d viloyati, Qirg‘izistonning 
0 ‘sh va Jalolobod viloyatlari)ni o ‘z ichiga olgan alohida che- 
garalangan hu d u d d a islom davlati qurish rejasini am alga 
oshirmoqchi boiishgan. Shu m unosabat bilan «Turkiston islom 
harakati» 
xalqaro terroristik tashkilotining rahbari T ohir 
Y o‘ldoshev o ‘z vakillari orqali Rossiya Federatsiyasining Iva­
novo shahrida faoliyat yuritayotgan jinoiy uyushma a ’zosi K. 
Q osim xo‘jayevga qurol-yarog‘ sotib olish uchun 200 ming 
AQSH dollari bergan. 0 ‘z navbatida K. Qosimxo'jayev ushbu 
valyuta m ab lag iarin i bojxona nazoratini chetlab, aylanm a 
yo‘llar bilan 0 4zbekistonga olib kirib, jinoiy uyushma a ’zosi J. 
Usmonovga topshirgan.
Ular tom onidan amalga oshirilgan terrorchilik harakatlari
313

---

oqibatida jam i 187 kishi halok b o ‘lgan, ulardan 60 nafari tinch 
aholi b o ‘lib, ikkitasi voyaga yetmagan bola va bittasi ayoldir. 
Terrorchilar tomonidan 31 nafar huquqni muhofaza qilish organ- 
lari xodimi va harbiy xizmatchi o ‘ldirilgan... Terrorchilarga qarshi 
ko‘rilgan tadbirlar davomida 94 terrorchi yo‘q qilingan. T er­
rorchilik harakatlari davomida jinoyatchilar 70 kishini garovga 
olib, ulardan 15 nafarini vahshiyona 
0
‘ldirgan1.
0 ‘zbekiston hukumati va huquqni muhofaza qilish organla- 
ri tegishli choralarni ko‘rib, m am lakatim izda va m intaqada 
barqarorlik va xavfsizlikni ta ’minlash yo‘lida jinoyatchilar, ular- 
ning xorijdagi rahnamolari va homiylarining yovuz rejalarini 
barbod qildi2.
«Hizb-ut-tahrir»ning yurtimizdagi birinchi amiri, 1960-yil- 
da Andijon viloyatida tug‘ilgan Abdurashid Qosimovdan hizb 
ta ’limini olgan Akrom Yo'ldoshev 1996-yilning o ‘rtalariga kelib, 
ellikka yaqin faol a ’zosi bilan aniq maqsad va vazifalari belgi- 
langan «Akromiylar» jamoasini shakllantirdi. U 12 darsdan iborat 
«Iymonga yo‘l» nomli kitobida «Hizb-ut-tahrir» kabi hozirgi 
insoniyat jamiyatlarining barchasini «qiyinchilik va iztirobga 
tushgan», deya baholaydi ham da T. Nabhoniy kabi kishilar 
dunyoqarashiga ta ’sir ko‘rsatish, ya’ni «fikrlarni o ‘zgartirish» 
orqaligina muammoning yechimi topiladi, deb biladi. Bosh- 
qacha aytganda, hujum lar fikrlarga qaratilmog‘i lozim, natija- 
da, bu hujum fikriy kurashga, fikriy kurash o ‘z navbatida fikriy 
inqilobga olib boradi. Fikriy inqilobning orqasidan esa hukm , 
nizom va boshqa aloqalarni o ‘zgartirib yuboradigan siyosiy 
inqilob keladi, deb hisoblaydi.
Agar terrorchilar ilgarilari muayyan maqsadlarga erishish 
yo‘lida odam lam i garovga olish, aholi o ‘rtasida vahima uyg‘o- 
tish, u yoki bu davlat obyektlarini portlatish, davlat arboblariga 
suiqasd qilish kabi usullardan foydalangan b o ‘lsalar, bugungi 
kunda o ‘z g‘arazli maqsadlari yo‘lida katta moliyaviy manbalarga