Siyob abu ali ibn sino nomidagi jamoat salomatligi texnikumi

Bachadon naylari (tubae uterinae, salpinges) ni tuxum yo’llari deb ham atashadi.Bachadon naylari bachadonning yuqoridagi burchaklaridan (tubidan) boshlanib, serbar boylamning yuqori chekkasi bo’ylab chanoqning yo'n devorlariga boradi-da, voronka (ampulla tubae) shaklida tugaydi. Bachadon naylarining bo’yi 10-12 sm, eni har xil-bachadon burchagi yaqinida torroq, erkin uchiga tomon kengroq bo’ladi. Bachadon naylariniig bo’shlig’i bachadon bo’shlig'iga tutash; bachadon nayining shu joydagi interstisial qismidagi teshigi diametri 0,5-1 mm bo’lib, istmik qismida bachadon naylarining bo’shlig’i kengroq, voronkalar sohasida esa naylarning diametri 6-8 mm ga yetadi. Nay voronkasi qorin bo’shlig’iga ochiladi. Voronkaning erkin chekkasi shokila (fimbriya)lar deyiladi. Bu shokilalar tuxumdondan chiqqan tuxum hujayraning bachadon nayi bo’shlig’iga kirishiga yordam beradi.
B achadon nayi quyidagi qismlarga bo’linadi: 1) interstisial qismi (pars interstisial is) - bachadon devorining bag’ridan o’tadigan qismi; 2) bo’g’iz yoki istmus qismi (pars isthmica) - bachadon nayining o’rtadagi bo’limi; 3) ampulyar qismi (pars ampullaris) - bachadon nayining kengaygan va voronka shaklida tugaydigan qismi.Bachadon naylarining devorlari uch qavat: shilliq parda, muskul qavati va seroz qavat (qorin pardasi) lardan iborat.
Ilk bolalik davrida bachadon naylari tor va qing’ir-qiyshiq bo'lib, o’sgan sayin yozila boradi va bo’shlig’i kengayadi.
Tuxum hujayra odatda, bachadon nayining ampulyar qismida urug’lanadi (spermatozoid bilan qo’shiladi). Tuxum hujayra asosan bachadon nayi devoridagi muskullarning qisqarishi hisobiga uning ampulyar uchidan bachadon sari siljib boradi. Bachadon naylarining qisqaruvchanligi hayz ko’rish siklining fazasiga bog’liq. Tuxumdonda follikula yetiladigan davrda bachadon naylarining qo’zgaluvchanligi va tonusi oshadi; sariq tananing rivojlanish davrida esa bachadon naylarining qo’zgaluvchanligi va tonusi pasayadi, ularning peristaltikasi ritmik (bir tekis) ravishda bo’ladi, bu ham tuxum hujayraning harakatiga yordam beradi.