Siyob abu ali ibn sino nomidagi jamoat salomatligi texnikumi

Bulbouretral (Kuper) bezlari (glandulae bulbourethralis) juft a’zo. Ular siydik chiqaruv nayining parda qismi orqasida, oraliqning chuqur ko’ndalang mushagi ichida joylashgan. Bu bezlar yumaloq shaklda, qattiqroq, diametri 0,3-0,8 sm bo’ladi. Tuzilishi jihatidan alveolyar naysimon bezlar turkumiga kiradi.Ingichka va uzun (3-4 sm) bulbouretral bez nayi erlik olati so’g’onini teshib o’tib,siydik chiqaruv nayiga ochiladi. Bulbouretral bezlar siydik chiqaruv nayishilliq pardasini siydik ta’siridan saqlovchi yopishqoq suyuqlik ishlab chiqaradi.
Urug’ tizimchasi (funiculus spermaticus) uzunligi 15-20 sm yumaloq shaklda bo’lib,chov kanalining chuqur teshigidan moyakning yuqori uchigacha cho’zilgan bo’ladi. U moyakning yorg’oqqa tushish jarayonida hosil bo’ladi. Urug’ tizimchasi tarkibiga urug’ olib ketuvchi nay, moyak, moyak ortig’i va urug’ olib ketuvchi nayning arteriya, vena, limfa tomirlari va nervlari kiradi. Urug’ tizimchasi tashqi tomondan ichki urug’ fassiyasi bilan o’ralgan. Undan tashqariga moyakni ko’taruvchi mushak va uning fassiyasi yotadi. Tashqi urug’ fassiyasi urug’ tizimchasining eng tashqi pardasi hisoblanadi.
Erlik olati (penis) erkaklarda siydikni chiqarishga va urug’ni otishga xizmat qiladigan a’zo hisoblanadi. U 3 qismdan iborat. Erlik olatining orqa qismi erlik olatining ildizi qov suyaklariga birikkan.Uning oldingi erkin qismi- erlik olatining tanasi, oldingi yuqorigi yuzasi- erlik olatining orqa tomoni deb ataladi. Erlik olatining oldingi qismi erlik olatining boshchasi bo’lib tugaydi. Unda kengaygan qismi-boshchaning toji va toraygan boshchaning bo’yinchasi farqlanadi. Olat boshchasi cho’qqisida erkaklarning siydik chiqarish nayini tashqi teshigi joylashgan.
Erlik olati ustida yonma-yon joylashgan juft erlik olatining g’ovakli tanasi va toq erlik olatining to’rlangan tanasidan iborat.
Erlik olatining g’ovakli va to’rlangan tanalari endoteliy bilan qoplangan ko’pgina bo’shliqlardan iborat bo’lib, qon bilan to’lganida ular kengayib, erlik olati tanasi shishib qattiqlashadi (erlik olati ereksiyasi).
Yorg’oq (scrotum) erlik olati ildizining orqasida va ostida yotadi.U ikki alohida bo’limdan iborat bo’lib, ularda moyak va moyak ortig’i joylashadi. Yorg’oq pardalari qorin devorini turli qavatlaridan hosil bo’ladi va quyidagilardan iborat:
1. Yorg’oq terisi-yupqa va rangi to’qroq, burmalar hosil qilib, tuklar bilan qoplangan.
2. Go’shtdor parda chov sohasi va oraliqni biriktiruvchi to’qimasidan hosil bo’ladi. U ikkala moyak o’rtasida yorg’oq to’sig’ini hosil qilib, o’ng moyakni chapidan ajratib turadi.
3. Tashqi urug’ fassiyasi qorin yuza fassiyasining davomi hisoblanadi.
4. Moyakni ko’taruvchi mushak fassiyasi shu nomli mushakni qoplab turadi.
5. Moyakni ko’taruvchi mushak qorinning ko’ndalang va ichki qiyshiq mushaklaridan boshlangan mushak tolalaridan iborat.
6. Ichki urug’ fassiyasi qorin ko’ndalang fassiyasining hosilasi hisoblanadi.
7. Moyakning qinli pardasi qorin pardaning qismi bo’lib, parietal va visseral varaqlardan iborat. Ular orasida yopiq seroz bo’shliq bo’ladi.