|
Rivojlantiruvchi: O’quvchilarga darsni tushuntirish vaqtida o’quvchilarni qiziqtirish uchun ularni guruhlarga bo’lib, guruhlar bilan ishlash , test savollari, boshqotirmalar orqali dars rivojlantiriladi. O`quvchilarning to`g`ri fikrlashini rivojlantirish.
DTS talablari: Bolalarga MIG` va MA fani haqida ma`lumot berish.O’quvchilar dars davomida o’rganishi kerak bo’lgan bilim, ko’nikma, va malakalar
Dars turi: Amaliy, og`zaki
Dars jihozi: 1. 7 sinf “MIG` va MA” darsligi
2.Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch
3. Mavzuga oid rasmlar, boshqotirma va test savollari
4. Doska , bo’r, daftar , ruchka
Dars jarayonining mazmuni :
1. Insoniyat uchun bunyodkorlik ramziga aylangan qanday me’moriy mo‘jizalarni bilishini
2. Huquqiy demokratik davlatning kuchayib borishi uchun biz nima qilishimiz kerakligini
3. Moddiy va ma’naviy bunyodkorlik salohiyatini
Dars jarayoni
1.Tashkiliy qism 4 minut
2.O’tilgan mavzuni takrorlash( mustahkamlash) 12 minut
3.Yangi mavzuni tushuntirish 10 minut
4.Yangi mavzuni mustahkamlash 14 minut
5.O’quvchilarni baholash 3 minut
6. Uyga vazifa 2 minut
Darsning borishi:
I. Tashkiliy qism.
a) salomlashish.
b) davomatni aniqlash.
II. O’tilgan mavzuni takrorlash
1G'oyaning asosiy xususiyatlarini sanab ber.
2G'oyaning har bir xususiyatiga bitta misol ayta olasanmi?
3Daraxtning gurkirab o'sishi bilan g'oyaning rivojlanishi o'rtasida qanday o'xshashlik bor?
4Ezgu g'oyalar nima uchun o'lmaydi?
5 Asl va soxta g'oyalarni qanday farqlash mumkin?
III. Yangi mavzuning bayoni.
Aziz vatandosh!
O'tgan suhbatlarimizdan ma'lum bo'ldiki, yaxshilik va yomonlik, yangilik va eskilik o'rtasida qadim-qadimdan kurash boradi. Taraqqiyot qonuniyati shundayki, bunday kurashda insonni yaratishga, yangiliklar qilishga undaydigan bunyodkor g'oyalar hamisha vayronkor g'oyalar qarshiiighza duch keladi.Prezidentimiz Islom Karimov bunday ziddiyat mohiyatini atroflicha tushuntirib, «odamning qalbida ikkita kuch — bundyodkorlik va vayronkorlik hamisha o'zaro kurashadi»1 deydilar.Bunyodkor so'zining ma'nosi yaratuvchi deganidir. Shundan kelib chiqqan holda, bunyodkor g'oyaga bunday ta'rif berish mumkin:Buni yodda tut. Insonning qalbi va ongida yaratuvchilik salohiyatini uyg'otib, o'z xalqi, Vatani va insoniyatga foydali ishlar qilishga safarbar etadigan g'oya bunyodkor g'oyadir. Har bir xalq hayotida bunyodkor g'oyalar yetakchi o'rinda turadi. Chunki har bir xalq o'zining nimalarga qodir ekani, butun yaratuvchilik qudratini faqat bunyodkorlik orqali namoyon etadi. Sen buyuk bobomiz Sohibqiron Amir Temuming «Kimki bizning qudratimizga shubha qilsa, biz qurgan binolarga qarasin» degan da'vatkor so'zlarini yaxshi bilasan. Bu so'zlarda xalqimizning bunyodkorlik salohiyati, kuch-qudrati qanchalik katta ekaniga ishora qilingan. E'tibor berganmisan, ulug' ajdodimiz bu o'rinda, «bizning lashkarimizga, boyliklarimizga, bizning dunyoning teng yarmini egallab yotgan ulkan saltanatimizga qarasin» deb aytmagan. Nima uchun? Vaholanki, shunday deb aytganida ham u hech qanday xato qilmagan bo'lardi. Shunday deb aytganida ham xalqimizning qudratini ma'lum ma'noda ifoda etgan bo'lardi. Chunki Amir Temur hukmronlik qilgan paytda dunyoda uning lashkariga teng keladigan armiya, uning xazinasiga teng keladigan boylik, uning saltanatidek saltanat bo'lmagan. Lekin jahongir bobomiz o'z davlati va xalqining shuncha qudratli belgilaridan faqat bittasi va eng asosiysiga urg'u bergan. U ham bo'lsa, xalqning bunyodkorligi. Buning zamirida katta ma'no bor. Bu ma'no shundan iboratki, Amir Temur davlati erishgan barcha yutuqlar avvalambor xalqning bunyodkorligiga asoslangan. Xalqning bunyodkorlik fazilati esa ayniqsa o'sha paytda barpo etilgan go'zal va betakror obidalarda yaqqol namoyon bo'lgan.Xalqimizning bunday fazilati bizning olis tariximiz davomida shakllanib, muttasil boyib borgan bunyodkor g'oyalardan oziqlangan. Bundan 2700 yil ilgari yaratilgan bebaho ma'naviy merosimiz bo'lmish «Avesto» kitobidagi «ezgu fikr, ezgu so'z, ezgu amal» degan qoida xalqimizning qadim zamonlardan boshlab bunyodkorlikni o'zi uchun asosiy maqsad, asosiy mafkura deb bilganidan dalolat beradi. Bu qoida zamirida insonning o'ylaydigan fikrida ham, gapiradigan gapida ham, qiladigan ishida ham faqat yaxshilik bo'lsin, shunda uning butun hayoti bunyodkorlikdan iborat bo'ladi, degan ma'no mujassam.Yoki yana bir buyuk ajdodimiz Bahouddin Naqshband hazratlarining «Dil ba yoru dast ba kor», ya'ni «Diling — Ollohda, qo'ling — mehnatda bo'lsin» degan da'vatini eslab ko'r. Bu hikmat har bir ishingni aniq maqsadni ko'zlab, oxirini o'ylab qil, vaqtni bekor o'tkazma, degan ibratli fikrni ifoda etadi. Agar chuqurroq o'ylab ko'rsang, Olloh ham, u yaratgan narsalar ham doimiy harakatda, ya'ni doimiy mehnatda. Bu harakatlarning barchasi aniq maqsadga qaratilgan. Dunyoda maqsadsiz yaratilgan, ortiqcha bo'lgan narsaning o'zi yo'q. Zamonaviy ilm-fan shuni tasdiqlamoqdaki, hattoki eng mayda hasharotlar ham dunyoda qandaydir muvozanatni saqlab turadi. Agarda ular yo'qotilsa, olamdagi muvozanat buziladi. Ulug' bobomiz ana shu haqiqatni nazarda tutib insonlarga qarata, sen ham Ollohdan ibrat ol, erta-yu kech mehnatda bo'l, harakatdan to'xtama, demoqda, harakat esa, bunyodkorlikdir. Chin dildan harakat qilmaydigan, o'ylamaydigan, mustaqil fikrlay olmaydigan, kirn nima buyursa indamay bajarib ketaveradigan odamning ishini esa torn ma'nodagi bunyodkorlik deb bo'lmaydi. Chunki mehnat paytida odamning butun vujudi ishlamasa, uning natijasidan hech kirn bahra topmaydi. Faqat sidqidildan qilingan mehnatdan haqiqiy mo'jizalar bunyodga keladi.Bunyodkor mehnat mahsuli bo'lgan bunday mo'jizalarni dunyoda ko'plab uchratish mumkin. Misr ehromlari, Rim va Parij, Venetsiya shaharlari, ko'hna sharq obidalari ana shunday mo'jizalardir. Yurtimiz- dagi Samarqand, Buxoro va Xiva singari ko'hna shaharlar, Registon, Shohizinda, Sitorai Mohixossa, Ichanqal'a kabi noyob me'moriy obida- lar, «Shashmaqom»dek betakror san'at obidalari ham insoniyat aql- zakovati bilan yaratilgan shunday mo'jizalar qatorida turadi. Va biz buyuk ajdodlarimizdan meros bunday boyliklarimiz borligidan faxr-iftixor qilib yashaymiz, o'zimiz ham kelajakda ana shunday bunyodkorlik ishla- rini amalga oshirishga harakat qilamiz.Xalqimizga xos bunyodkorlik an'analari mustaqillik yillarida qayta tiklanib, munosib davom ettirilayotganidan xabaring bor, albatta. Bunda Prezidentimizning mustaqillikning birinchi yillaridanoq «Yangi uy qurmay turib eskisini buzmang» degan g'oyani o'rtaga tashlab, xalqimiz uchun bunyodkorlikni asosiy maqsadga aylantirgani ulkan ahamiyatga ega bo'lganini aytib o'tish lozim. Chunki istiqlolning dastlabki yillari har tomonlama juda murakkab bir davr edi. O'shanda ba'zi davlatlar mustaqillik g'alabasidan qandaydir mast bo'lib, endi yangi jamiyat quramiz, deb, yaratishdan ko'ra buzishga ko'proq moyillik bildira boshlagan edi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
