Sifat menejmenti va maxsulotlar xavfsizligi

Mavzu №7 XORIJIY DAVLATLARDA STANDARTLARNI TARQATISh MEXANIZMLARI

Reja:
7.1 Standartlarni tarqatish mexanizmlari

7.2. NSO ning joriy xizmatlari
7.3 Rivojlanayotgan milliy standartlarni qo‘llab-quvvatlash xizmatlari
7.4 Milliy standartlarni rivojlantirishdagi qadamlar
7.5 Standartlashtirish so‘rovnomalariga ishlov berish - NNI ning amaliyoti
7.6 NSO milliy standartlarning ishlab chiqilishini qo‘llab-quvvatlaydi


7.1 Standartlarni tarqatish mexanizmlari

Standartlashtirish yangi standartni amalga oshirishdan olinadigan foyda unga ketgan xarajatlardan oshiq bo‘lgan taqdirdagina muvaffaqiyatli bo‘lishi mumkin, albatta. Agar yangi standart amaldagi standartni almashtirsa, konversion xarajatlar vujudga kelishi mumkin. Shu sababli yangi standartning muvaffaqiyatga erishish potensiali amaldagi standart tomonidan qo‘yilgan asosga va qayta shakllantirishning narxiga bog‘liq bo‘ladi. Orqaga va ko‘ndalang birlashtirish mumkinligi standart uchun muvaffaqiyatli bo‘lish imkoniyatini oshiradi. Kelgusidagi voqe’liklarga to‘sqinlik qilmaslik uchun standart forvardlar (oldinda yuruvchilar) bilan ham birlasha oladigan bo‘lishi, kelgusida qanday voqe’liklar sodir bo‘lishi mumkinligini hisobga olishi lozim. Standartlardagi yechimlarni tasvirlash o‘rniga ijro qilish kriteriylarini o‘rnatish bilan konversion xarajatlardan qochish mumkin bo‘ladi¹⁷.

O‘rnatilgan ustivor dizayn tartibsizlikni kamaytirgandan keyin ishlab chiqaruvchilar uchun ishlab chiqarishni oshirish hisobiga tejamkorlikni hal qiladi, raqobatlashadigan tizimlar uchun tug‘ilgan tavakkalchilikni kamaytiradi, dizayndan narxlargacha bo‘ladigan musobaqaga o‘zgarishlar kiritishi mumkin, yetkazib beruvchilarni, ta’sir ko‘rsatish bar’erlarini (to‘siqlarini) silkitib ko‘rishi mumkin, va oligopolists bilan birgalikdagi harakatlarni yengillashtirishi mumkin. Shu sababli foydalanuvchilar kimga ergashish kerakligini tanlashda saylovlarda g‘olib bo‘lgan tomonga ergashadilar. Furgonda tashiydigan guruhlar uchun sabablar quyidagilarni o‘z ichiga oladi:
- yechimning bo‘lishi;
- informatsion ortib boradigan foyda: bu boshqa imkoniyatlarga qaraganda ko‘proq ma’lum bo‘lganligi uchun undan foydalaniladi;
- ishonchsizlikning oldini olish;
- ishlab chiqarishning ortishi hisobiga tejash;
- yaxshilangan funksionallik o‘rnatilgan asosga bog‘liq bo‘ladi;
- amaldagi funksionallik: birlashtirish holatida bandwagoning ga funksional ehtiyoj bo‘ladi: boshqa harakat qatnashchisi foydalanadigan texnik talablarga amal qilmasdan interoperatability ni amalga oshirib bo‘lmaydi, yoki faqatgina darvozalar texnologiyasini qo‘shish bilan amalga oshirish mumkin bo‘ladi;
- tarmoqning tashqi qiyofasi.
Bozordagi jarayonlar harakat qatnashchilarini – harakat qatnashchilari ularni masalan, past yechimlarni tasvirlashi yoki texnologik yaxshilanishga to‘sqinlik qilishi sababli yoqtirmaydigan standartlarga chaqirishi mumkin. Tarmoqdagi tashqi qiyofa holatida qulf haqiqatan ham o‘ta mustahkam bo‘ladi.
Saylovlarda yutadigan tomon hodisasi tufayli, birinchi erishish mumkin bo‘ladigan standart keyingi – raqobatlashadigan standartlardan (agar shundaylar bor bo‘lsa) afzallikka ega bo‘ladi. Agar u yerda raqobat ketayotgan bo‘lsa, SDOs va SDO standartni ishlab chiqish uchun eng qisqa yo‘llar bilan shunday qilishi kerakki, bunda birinchi agent ko‘maklashsin.
Bundan tashqari, SDOs ularning mavqei tufayli ustivor agent bo‘lishi mumkin.
Standartlar raqobatlashishda o‘zlari foydalanuvchilarning turli kategoriyalari uchun beradigan afzalliklari bo‘yicha farqlanadi, ularning har biri o‘zining asosiga ega bo‘lishi mumkin va shunda qulf samralar va bandwagoning bo‘yicha ulardan biri g‘olib chiqishiga to‘sqinlik qiladi. Tashqi qiyofaga va raqobatlashadigan standartlarga ega bo‘lgan birlashtirish bozorida darvozalar texnologiyasi afzal yechim bo‘lib hisoblanadi, u qo‘shimcha xarajatlar unchalik yuqori bo‘lmaydi deb taxmin qiladi. Bu mijozlar uchun tizimlarning funksionalligini oshiradi. Bu yetkazib beruvchilarning imkoniyatini oshiradi, bunday texnologiya yorib o‘tish uchun zarur bo‘ladigan kritik massaga erishishda mijozlarning yetarlicha qo‘llab-quvvatlashini ta’minlaydi. Raqobatlashadigan standartlar bozorda xaridorda ishonchsizlik uyg‘otishi mumkin. Aksincha, biror-bir standartni ertachi tanlash yangi texnologiyaga kapital kiritish uchun ishonchni ta’minlashi mumkin.
Korxonalar yoki korxonalar kombinatsiyasiga korxonaning tizimidagi modullar sifatida qarash mumkin. Standartlar modullarning aspektlarini belgilab berishi yoki modullar o‘rtasidagi interfeyslarni belgilashi mumkin. Ko‘pincha modul uchun bir nechta variantlar qo‘llaniladi. Tanlov bittadan oshiq bo‘lgan taqdirda standart modul uchun variantlarni belgilab berishi mumkin. Variant uchun qo‘l keladigan diapazonni tanlash rang-baranglik bilan (ko‘pincha iste’molchilarning ehtiyojlaridagi farqlar tufayli) bir jinslilik (chunki bir jinslilik odatda rang-baranglikka qaraganda arzonroq bo‘lib hisoblanadi) o‘rtasidagi to‘g‘ri balansni (muvozanatni) qidirish bilan optimallashtirish masalasi bo‘lib hisoblanadi. Har bir modul, o‘z navbatida, tagmodullarga ajratilishi mumkin. Shu tariqa standartlarning arxitekturasini korxonaning arxitekturasiga mos keladigan qilib yaratish mumkin.
Standart olib qo‘yilmaguncha, o‘zgartirilmaguncha yoki almashtirilmaguncha – ya’ni jamlanmalar “isimaguncha” - standartlar muammolarga mos keladigan yechimlarni muzlatib qo‘yadi. Rad qilish, modifikatsiyalash yoki almashtirishgacha foydalanish mumkin bo‘ladigan vaqt aloqador bo‘lgan yangi texnologiyalar ishlab chiqilgan tezlikka bog‘liq bo‘ladi. Boshqa korxonalarga ehtimolki tez orada innovatsiyalar kerak bo‘lishi mumkin bo‘lgani holda, mazkur korxonaning infratuzilmalari bu vaqtda barqaror bo‘lishi mumkin. Odamlarga texnologiyaga nisbatan alohida qatlam sifatida qarash mumkin: ularning “tezlanish tezligi” yuqori emas, ayniqsa keksa kishilarda “fikridan qaytish” muammosi bo‘lishi mumkin. Masalan, moliyaviy xizmatlarga pinkodlarni kiritish ularning ko‘pchiligi uchun qiyin bo‘lgan. Tizimli standartlashtirish barqaror infratuzilmaga (uning tarkibiy qismlari tez-tez o‘zgarib turadigan) va odamning xulq-atvori va xayolidagi amaldagi o‘zgarishlarga uzluksiz mos kelishi lozim¹⁸.
Standartlarning strukturasi ko‘proq qatlamli strukturaga mos keladi va shunda ularni qatlamlardagi modullarga nisbatan qo‘llash mumkin bo‘ladi. Strukturani asosiy norma (me’yor) tasvirlab berishi mumkin. Boshqa standartlar korxonalar, korxonalar guruhi yoki korxonalar o‘rtasidagi interfeyslarga talablarni o‘rnatadi yoki sinovlardan o‘tkazish uslublarini taqdim qiladi. Standartlarning strukturasi yaxshi bo‘lganda standart boshqa ko‘p standartlarga unchalik tegib o‘tmasdan o‘zgartirilishi mumkin. Standartlarning strukturasi barqaror bo‘lganda interfeysning texnik talablari uzoq muddat davomida o‘zgarmasdan saqlanadi. Bunga har bir modul yoki qatlam turli xil funksiyalarni ta’minlaganda erishish mumkin. Korxonalar va bu korxonalar bilan bog‘liq bo‘lgan standartlarni funksional tahlil qilish korxonaning arxitekturasini va standartlarning vaqtda barqaror bo‘lgan – korxonaning arxitekturasi bilan bog‘langan arxitekturasini loyihalashga yordam berishi mumkin. Standartlarning barqaror arxitekturasi alohida standartlarning modifikatsiyalariga innovatsiyalarga amal qilish imkonini beradi. Bunday struktura kompaniya darajasida parallellization tadqiqotlarni o‘tkazish, yangi mahsulotni ishlab chiqish, jarayonlar, xizmat ko‘rsatish va marketingni rivojlantirish imkonini beradi.