Standartlarning boshqa turlari
Yuqorida keltirilgan misollar standartlarning bosh tiplari bo‘lib hisoblanadi. Ularning ta’riflari elektrotexnik va noelektrotexnik FSOs va NSO o‘rtasida biroz farq qilishi mumkin. Ko‘pgina FSOs larda, masalan IEC, Gidlar, Texznik Shartlar, Tendensiyaning Texnik Baholari holatida, standartlarning boshqa turlari ham mavjud (IEC, 1998c).
7.6 NSO milliy standartlarning ishlab chiqilishini qo‘llab-quvvatlaydi
NSO milliy standartlarning ishlab chiqilishiga aloqador bo‘lish bilan manfaatdor tomonlarga quyidagi variantlarni taklif qiladi21:
1. Quyidagilarni o‘z ichiga oladigan standartlashtirish harakatlarida ishtirok etish:
- standartlarning mazmuniga ta’sir ko‘rsatish;
- to‘g‘ridan-to‘g‘ri birinchi manbadan informatsiya olish;
- xuddi shu sohadagi, ular ham komitetning a’zolari bo‘lib hisoblanadigan boshqa mutaxassislar bilan aloqa o‘rnatish.
2. Standartlashtirish bo‘yicha komitetlarda ishtirok etmasdan standartlarning loyihalari bo‘yicha fikrlarni taqdim qilish.
3. NSO ning komitetlari nimalar qilayotganligi to‘g‘risida informatsiya olish.
Milliy standartlarni ishlab chiqishga ruxsat berish uchun NSOs lar manfaatdor tomonlarga quyidagilarni taklif qiladi:
1. NSO ning nizomlari, ichki yo‘riqnomalari va direktivalarida o‘rnatilgan rasmiy struktura. U quyidagilarni kafolatlaydi:
- Ochiqlik.
Barcha manfaatdor tomonlar standartlashtirishda ishtirok etishi mumkin va lozim.
- Kelishuv.
Bosh kelishuv, mavjud muammolar bo‘yicha hech qanday uzoq muddatli oppozitsiyaning bo‘lmasligi, barcha tomonlarning fikrlariga yetarlicha e’tibor qaratish ziddiyatli argumentlarni tushuntirishga taaaluqli bo‘ladi.
- Shaffoflik.
Ishtirok etmaydiganlar uchun standartlashtirishga ta’sir ko‘rsatish imkoniyati.
- Izchillik.
Standartlar kolleksiyasi izchil bo‘lishi lozim, ya’ni standartlar bir-biriga zid bo‘lmasligi lozim.
2.Standartlashtirish uslublari va protseduralari bo‘yicha professional konsultatsiyalar.
3. Sekretariatning qo‘llab-quvvatlashi, u quyidagilarni o‘z ichiga oladi::
- to‘liq koordinatsiyalash (muvofiqlashtirish);
- loyihani boshqarish (ma’lum bir darajagacha);
- standartlarni redaksiyalash (tahrir qilish);
- tashkiliy komitetning uchrashuvlari;
- komitet yig‘ilishlariga yordam ko‘rsatish;
- hujjatlar aylanmasini boshqarish, hujjatlarni yig‘ish, strukturalash, qayd qilish va jo‘natishni o‘z ichiga olish bilan.
Ba’zan kotibiyat ishi tashqi organ bilan shartnoma asosida bo‘ladi, bu ish konstitutsiya va NSO ning qoidalariga muvofiq bo‘lishi lozim. NSO ning shtati ularning harakatlarini nazorat qiladi.
4. Xalqaro va regional FSOs larga erkin kirish (3.3 bo‘limga qaralsin).
5. Milliy standartlarni loyihalash va nashr qilish imkoniyati.
6. Standartlarni tarqatish (3.5 va 7.3 bo‘limlarga qaralsin).
7. Reklama va standart bilan bog‘liq bo‘lgan informatsiyani taqdim qilish (3.6 va 7.4 bo‘limlarga qaralsin).
8. NSO ning firma belgisi standartga ma’lum bir maqomni beradigan).
Do'stlaringiz bilan baham: |