Сиёсатшунослик жадвалларда

СИЁСАТШУНОСЛИК ФАН СИФАТИДА

«Сиёсат» тушунчаси

• Сиёсат категорияси -сиёсатшуносликда тушунтириш ва тушуниш энг қийин бўлган ҳодисалардан биридир.
• Сиёсат — кишиларни бошқариш санъатидир, шу билан бирга, сиёсат давлат ва жамиятни бошқариш тўғрисидаги фан ҳисобланади.

“Сиёсат” тушунчаси

• Сиёсат, аввало, ўзаро боғлиқ учта жиҳатнинг бирлигида намоён бўлади:
• 1) ижтимоий ҳаёт соҳаси сифатида;
• 2) ижтимоий субъектлар фаоллигининг кўпгина турларидан бири сифатида, уларнинг жамоавий ва индивидуал хулқ-атвори;
• 3) ижтимоий муносабатларнинг тури сифатида - шахслар, кичик гуруҳлар ва йирик жамоалар ўртасида

«Сиёсат» тушунчаси

• Аристотель, «Политика»:
• Давлат табиатан мавжуд бўлган нарсага тегишлидир ... ва инсон табиатан сиёсий мавжудотдир, тасодифий ҳолатлар туфайли эмас, балки ўз табиатига кўра давлатдан ташқарида яшайдиган киши эса, ёки ахлоқий маъно ривожланмаган мавжудот ёки ғайриинсондир.

«Сиёсат» тушунчаси

• Макс Вебер «Политика как призвание и профессия»: Сиёсат деганда нимани тушунамиз? Ушбу тушунча ниҳоятда кенг маънога эга бщлиб, ўз-ўзини бошқариш фаолиятининг барча турларини қамраб олади.
• Бунда сиз Банкларнинг пул-кредит сиёсати, Империал Банкнинг дисконт сиёсати, касаба уюшмасининг иш ташлашлар ваытидаги сиёсати ҳақида, шаҳар ёки қишлоқ жамоатчилигининг мактаб сиёсати ва корпорация бошқарувчисининг сиёсати ҳақида, ниҳоят, ҳатто эрини бошқаришга интилган ақлли хотин сиёсати ҳақида гапиришингиз мумкин.

«Сиёсат» тушунчаси

• Қадимги Шарқ, Греция ва Римдаги қарашларга кўра сиёсат ва ахлоқ бир-биридан ажратилмаган.
• Плутарх: “Виждонсиз кишига ҳокимиятни ишониб топшириш аклсиз кишининг қўлига қилич бериш билан баробар"
• XIX асрда Т. Жефферсон: «Бутун бошқарув маҳорати ҳалол бўлиш маҳоратидан иборатдир».

«Сиёсат» тушунчаси

• «Сиёсат» тушунчаси - (politika) давлат билан бошкарув муносабатларини, одамлар ва жамият устидан рахбарлик қилиш илми билан боғлиқ қадимги юнон тушунчаларига асосланади: «полис» (шахар-давлат), «политикос» (давлат арбоби), «политейя» (конституция).
• В.В.Желтов : «Сиёсатшунослик — сиёсат, ҳукумат муносабатлари билан боғлиқ инсонлар ҳаётий фаолияти, жамиятнинг ижтимоий-сиёсий ташкил этилиши, сиёсий институтлар, принциплар, тартиботлар, шахслараро, жамият ва давлат ўртасидаги ўзаро муносабатлар ҳакидаги фан»