Ўсиб келаётган ёш авлод жисмоний тарбияси ва спортда инновацион технологиялар

 
 Adаbiyotlаr: 
1.Аbdullаеv А., Хоnkеldiеv SH. Jismоniy mаdаniyat nаzаriyasi vа mеtоdikаsi Tоshkеnt., O’z 
DJTI, 2005 yil - 300 b 
2. Аshmаrin B.А. Tеоriya i mеtоdikа fizichеskоgо vоspitаniya.- Mоskvа., “Prоsvеshеniе”, 
1990, 289 str.
3. Аshmаrin B.А Tеоriiya i mеtоdikа, pеdаgоgichеskiх isslеdоvаniy v fizichеskоm vоspitаniе. 
Mоskvа fizikul’turа i spоrt, 1978, 157 str.
4.B.N.Minаеv, B.M.SHiyan. Оsnоvы mеtоdiki fizichеskоgо vоspitаniya shkоl’nikоv. Mоskvа. 
“Prоsvещеniе”, 1989, 224 str. 
5. Хоlоdоv J.K., Kuznеstоv V.S. Tеоriya i mеtоdikа fizichеskоgо vоspitаniya i spоrtа. 
Mоskvа, ACADEMA, 2003, str. 472. 

---

Ўсиб келаётган ёш авлод жисмоний тарбияси ва спортда инновацион технологиялар 
Халқаро иштирокчилар ҳамкорлигида республика илмий-амалий анжумани материаллари
 
121 
XOTIN – QIZLAR JISMONIY MADANIYATINI SHAKLLANTIRISH
Do’stov B.A., katta o’qituvchi 
 Buxoro davlat universiteti, O’zbekiston 
Mamlakatimizda jismoniy tarbiya va sportga juda katta e`tibor qaratilmoqda. Buning uchun ham 
barcha imkoniyatlar yaratib berilgan. Yoshlarning bu borada erishayotgan yutuqlarini misol qilib 
keltirishimiz mumkindir. Qolaversa, xotin-qizlar sportiga ham “e`tibor yo`q” deb bo`lmaydi. 
Faqatgina, biz bu imkoniyatlardan oqilona foydalana olishimiz kerak, xolos. Jumladan, ba`zi 
viloyatlarda ayollarni sport bilan shug`ullanishlari uchun turli xildagi oilalararo tashkillashtirilgan sport 
musobaqalari ham o’tkazildi. Bunda oila a`zolari soni teng bo’lib, ya`ni ota-ona ikkita bolasi bilan 
chiqadi. So`ngra bir necha oilalar o`rtasida shartlar asosida musobaqalar uyushtiriladi. G`olib bo`lgan 
oila mukofotlanadi. Bunday mahallalararo o`tkazilgan musobaqalar, albatta, o`zining samarasini berdi. 
Bunday ko`rsatuvlardan so`ng boshqa oilalar ham oilaviy sport bilan shug`ullana boshlashdi. Aslini 
olganda bu ko`rsatuvda maqsad ham bitta bo`lgan, ya`ni oilalarni bittagina a`zosi emas, balki barchasini 
sport bilan shugullanishga undash edi. Maktabgacha ta`lim, maktab yoshidagi bolalar, kollej, litsey 
yoshidagi qizlarning sportning istalgan sohasi bilan shug`ullanish imkoniyatlari mavjud.Faqatgina 
qizlarning sportga bo`lgan qiziqishlarini vaqtida anglab ularga yo’nalishlar berish, qizlarni har 
tomonlama qo`llab quvvatlashlash, ularga shu imkoniyatlardan foydlanishlari uchun yo`l ochib 
berishlari kerak. Hozirgi kunda yurtimizning istalgan go`shasiga borsangiz, yoshlar uchun sport 
maydonchalari va har xil turdagi sport anjomlari borligiga guvoh bo’lasiz. Biz yoshlar bu 
imkoniyatlardan foydalana bilishimiz kerak. Hozirgi kunda ota-onalar o`z farzandlarini sport bilan 
shug`ullanishlari uchun ularni yoshligidanoq sport murabbiylari yoki shifokorlar bilan maslahatlashib 
bolaning yoshiga, qobiliyatiga mos sport turiga jalb qilmoqdalar. Bu bolalarni ham jismonan, ham 
ruhan kamol topib voyaga yetishlari uchun yaxshi imkoniyatdir. Mamlakatimizda xotin-qizlar sportiga 
va ularning salomatligiga ham e`tibor kuchaytirilmoqda. Buning samarasi o`laroq qizlarimiz 
yoshligidan sportning, asosan, badiiy gimnastika, taekvando, kurash, yengil atletika va boshqa ko`plab 
turiga qatnashib, nafaqat O`zbekiston chempioni qolaversa, mamlakatlararo o`tkaziladigan jahon 
chempionatlariga ham qatnashib muvofaqqiyatli o`rinlarni egallab kelmoqdalar. Bundan 
tashqari,yurishda qiynaladigan (nogiron) qizlarimiz ham sportning aqliy turi bilan shug`ullanib bir 
qancha yutuqlarni qo’lga kirityaptilarki,bular tahsinga sazovordir. 
Ma’lumki, yurtimizda xotin-qizlarni jismoniy tarbiya va sportga keng jalb qilish, ular o`rtasida 
sog`lom turmush tarzini targib etish borasida ahamiyatga molik ishlar amalga oshirilmoqda. Ayniqsa, 
sportning ayollrga xos nafis va nozik turlarini yanada rivojlantirish, sport bilan shug`ullanishni 
aholining kundalik hayot tarziga aylantirish va shu orqali ayollar salomatligini saqlash, ayolda o`z 
sog`ligiga bo`lgan masulligini kuchaytirish borasida amalga oshirilayotgan ishlar o`zining amaliy 
natijasini bermoqda. Natijada, oilaviy sport, ayollar sporti tobora ommalashib bormoqda. Sportsevar 
xotin-qizlar uchun 39 sport turi bo`yicha 35 ming seksiya tashkil qilingan bo`lib, ulardan 3,5 mindan 
ziyod xotin-qiz jismoniy tarbiya va sport bilan muntazam shug`ullanmoqda. 
Ayyolar o`rtasidagi sportning rivoji mustaqillik yillarida sog`lom tuirmush tarzini targ`ib etish, 
aholi o`rtasida jismoniy madaniyatni shakillantirish, oilaviy sportni rivojlantirish ayollar va bolalarni, 
qishloq joylarida sportni yanada ommalashtirish, ayol murabbiylarni rag`batlantirish borasida 
olamshumul ishlar amalga oshirildi. Umumiy 1,9 mln nafar soni sport bilan shug`ullanayotganm 
ayollardan ibiorat, shundan muntaazam shug`ullanayotganlar 680,4 ming nafarni tashkil etmoqda.
Адабиётлар: 
1. Ashmarin B.A., Zavyalov L.K., Kuramshin Yu.F. Pedagogika fizicheskoy kulturo': 
Uchebnoe posobie dlya studcntov uchebno'x zavedeniy. SPb.; LGOU, 1999. 
2. Matveev L.P. Teoriya i metodika jfizicheskoy kulo'turo'. Uchebnik dlya institutov. fiz. 
kulturo'. M. FiS. 1991 
3. Teoriya i metodika sporta: Ucheb.posobie dlya uchilih olimpiyskogo rezerva g" Pod obkred. 
F.P.Suslova, J.K.Xolodova. - M., 1997. 
 

---