Ўсиб келаётган ёш авлод жисмоний тарбияси ва спортда инновацион технологиялар

Ўсиб келаётган ёш авлод жисмоний тарбияси ва спортда инновацион технологиялар 
Халқаро иштирокчилар ҳамкорлигида республика илмий-амалий анжумани материаллари
 
99 
maqsadga muvofiq bo’ladi. Mashq majmualari taxminan 4-6 hafta davomida o’zgarishsiz qo’llanadi, 
keyin esa yangilanadi.(2)
Dam olish tanaffuslari nafas olish, bo’shashtirish va cho’zilishga ta’sir ko’rsatuvchi mashqlar 
bilan to’ldiriladi. Izometrik mashqlarni bajarganda, holatni yoki bo’g’im burchaklari kattaligini tanlash 
muhim ahamiyatga ega. Masalan, 900 dagi izometrik zo’riqish 1200 yoki 1500 burchaklardagiga 
qaraganda dinamik kuchning o’sishiga ancha ko’p ta’sir ko’rsatadi.
Izometrik mashqlarni kamchiligi shundaki, kuch mashqlari qanday bo’g’im burchagida 
bajarilgan bo’lsa, o’sha sharoitda eng ko’p namoyon bo’ladi, kuch darajasi esa dinamik mashqlardan 
keyindagiga nisbatan qisqaroq muddat saqlab turiladi.(2)
Adabiyotlar: 
1. T.S.Usmonxo’jaev Bolalar va o’smirlar sportini mashgulotlarini nazariyasi va 
uslubiyatlari. Toshkent “Ilm ziyo” - 2006 yil, 103 bet 
2. Salomov R.S. “Sport mashqlarining nazariy asoslari”. Toshkent-2005, 82 bet 
BADIIY GIMNASTIKA SPORT TURI BILAN SHUG’ULLANISH QIZLAR SOG’LIGI VA 
BARKAMOLLIGINING GAROVIDIR
Oripova N. M., talaba 
Buxoro davlat universiteti, Buxoro, O’zbekiston 
 
Mamlakatimizda bugungi kunga kelib jismoniy tarbiya va sport davlat siyosati darajasiga 
ko’tarilmoqda, buni biz Prezidentimiz tominidan ilgari surilayotgan besh ustuvor tashabbusning 
ikkinchisi misolida ham ko’rishimiz mumkin, mustaqillik yillarida jismoniy tarbiya va sportni 
rivojlantirish va uni ommaviylashtirish to’g’risida bir qancha qonun va qarorlar qabul qilinmoqda. O’z 
navbarida bu ma’muriy-huquqiy hujjatlar qaror topishi jismoniy tarbiya va sportga yanada keng 
imkoniyatlarni yaratib bermoqda. Jismoniy tarbiya va sport sohasidagi davlat siyosatining asosiy 
yo’nalishlari quyidagilardan iborat:

Jismoniy tarbiya va sportni rivojlantirishni davlat tomonidan qo’llab quvvatlash; 

Har kimning jisminiy tarbiya va sport bilan erkin shug’ullanishga bo’lgan huquqini ta’minlash; 

Jismoniy tarbiya va sport sohasidagi davlat hamda jamoat boshqaruvini uyg’unlashtirish; 

Fuqarolarning jismoniy tarbiya va sport sohasidagi huquqlarining davlat kafolatlarini 
belgilash; 

Sportning barcha turlari va tarkibiy qismlarini rivojlantirishga ko’maklashish[1] shular 
jumlasidandir. 
Badiiy gimnastika sport turlari ichida har jihatdan qizlarga mos tur bo’lib,
ularning jismoniy, fiziologik jihatdan shakllanishida muhim ahamiyat kasb etadi. Ushbu sohaning 
rivojlanishida mamlakatimizda keng imkoniyatlar yaratib berilmoqda. Bu esa o`z navbatida 
gimnastikachi qizlarimizning erishayotgan yutuqlari zamirida o`z ifodasini topib kelmoqda. Viloyat 
miqyosida olganda Buxoro davlat universiteti jismoniy madaniyat fakultetida tahsiloluvchi 
gimnastikachi qizlarimiz bunga yorqin misoldir. 
Badiiy gimnastikada yuqori ko`rsatkichlar namoyish qilish, yo bo’lmasa yuqori natijalarga erishish 
uchun albatta erta yoshlardanoq ushbu sport turi bilan jiddiy shug`ullanish talab etiladi. Shuni hisobga 
olish lozimki, 5-7 yoshli qizbolalarning organizmi har tomonlama va tez rivojlanadigan davr bo`lib 
hisoblanadi. Bu yoshda organizm harakatlanish funksiyalari juda tez rivojlangan. Shu tufayli bu 
yoshdagi bolalar uchun faol hayot tarzi xos bo`ladi. 5-7 yoshdagi bolalarning suyak tuzilishi ham o`ziga 
xos bo`lib umurtqa pog`onasining egiluvchanligi, bo`g`imlarning cho`ziluvchanligi va mustahkam 
emasligi badiiy gimnastika sport turi bilan shug`ullanish uchun alohida ahamiyatga ega.
Bu yoshdagi bolalarda yurak, nafas olish, mushak, asab sistemalari mukammal rivojlangan 
emas. Diqqatni jamlab etish, aqliy mehnat qilish qobiliyati ko`p emas, atigi 15 daqiqa xolos. O`yin va 
birovga taqlid qilish reaktsiyalari yaxshi rivojlangan.[2] Ayni shu jihatlarning yaxshi rivojlanganligi 
sababli kichik yoshdagi qizlarni badiiy gimnastika sport turiga yo’naltirish maqsadga muvofiq. Shuni 
alohida takidlash joizki, bu sport turi butun mamlakatimiz buylab keng tarqalmagan xususan qishloq 
hududlarida badiiy gimnastika sport turning rivojlantirishdagi ayrim muammolar o`z yechimini 

---