Щзбекистон республикаси

4.4-расм. Кўндирма фрезалар:
а-бурчак фрезалари; б-икки бошли фрезалар.
5) Торец фрезалари. Бу фрезалардан текисликлар фрезалаш учун фойдаланилади (4.5-расм). Торец фрезалари яхлит қилиб, қўндирма ва қўйма тишли қўндирма қилиб тайёрланади. Кесувчи тишлари фреза тананинг ён томонидан ва олди томонидан бўлади.





4.5-расм. Винтсимон тишли торец йўниш фрезаси.

6) Уч ёки бармоқ фрезалар (4.6-расм). Бундай фрезалар шпонка пазлари, Т шаклидаги пазлар, ариқчалар ва бошқалар фрезалаш учун ишлатилади. Бу фрезаларда кесувчи тишлари бир учида жойлашган бўлиб, иккинчи учи тутқич вазифасини ўтайди.

7) Шаклдор фрезалар. Шаклдор фрезалар яхлит бўлиши ва қўйма тишли қилиб тайёрланиши мумкин (4.7.-расм). Бу фрезалар шаклдор юзаларни фрезалаш учун мўлжалланган.





4.6-расм. Уч фрезалар:
а - бармоқ фреза; б - Т симон фреза; в - бурчак фрезаси.



4.7.-расм. Фасон фрезалар.

Фрезалар кўп тиғли кесувчи асбоблар бўлиб, кесувчи қисмининг геометрик параметрлари жиҳатидан кескичларга кўпроқ ўхшайди. Фрезалашнинг ўзига хос хусусияти шундан иборатки, фрезанинг ҳар бири тиши кесиб оладиган материал қатламининг қалинлига ўзгарувчан бўлади ва минимумдан максимумгача ва, аксинча, максимумдан минимумгача ўзгаради.

6Н82 моделли универсал горизонтал-фрезалаш дастгоҳининг умумий кўриниши 4.8-расмда тасвирланган. Станина 1 фундамент плитаси 2 га ўрнатилган; станина ичига электр двигатели 4 дан дастгоҳ шпиндели 3 га айланма ҳаракат узатувчи асосий ҳаракат юритмаси жойлашган. Станинанинг вертикал йўналтирувчилари бўйлаб консолp 5 силжийди, станинанинг горизонтал йўналтирувчилари бўйлаб эса ҳартум 6 сурилади. Консолнинг йўналтирувчиларига кўндаланг салазкалар 7 ўрнатилган, бу салазкаларда буриш плитаси 8 бор. Иш столи 9 плитанинг йўналтирувчиларига ўрнатилган бўлиб, бўйлама йўналишида сурила олади. Консол ичига столни суриш юритмаси жойлашган. Суриш юритмасининг механизмлари мустақил электр двигатели 10 дан ҳаракатга келтирилади. Буриш плитаси борлиги столни горизонтал текисликда буришга ва уни тегишли бурчак остида ўрнатишга имкон беради.

Оправка 11 ни фреза шпинделp 3 нинг уясига ўрнатилиб, қимирламайдиган қилиб маҳкамланади. Қисқа оправкалар қўшимча таянчларсиз, узун оправкалар эса осма 12 тарзидаги қўшимча таянчларга ўрнатилади. Осмалар ҳартумдаги йўналтирувчиларга ўрнатилади.