Щзбекистон республикаси олий ва щрта

Электролит қаршилигини температурага боғлиқлигини ўрганиш.

1. 
   Елкалар қаршилигини ўзгартирувчи реохорд переключателини “1000” холатга ўтказилади.
   
2. 
   П-переключателp “электролит” ъолатига ўтказилади.
   
3. 
   Галpванометр калити “ТОЧНО” ъолатида турганда, реохорд дастасини айлантириш билан галpванометр шкаласи нолга келтирилади.
   

Сўнгра
R_эл=mR_ур (5)
формула билан электролитни берилган температурадаги қаршилиги аниқланади.
Юқоридагидек усул билан t₁ температура учун метал, яримўтказгич, электролитнинг қаршиликлари аниқланади. Бундан сўнг контактли термометрни ручкасини соат стрелкаси бўйича бураб t₁=t₀+5⁰C температурадаги R_мет, R_яр/ўт, R_эл – лар аниқланади.
Моддалар қаршилигини температурага боғланиш графигини чизиш учун t₁,t₂,t₃,…t₁₀ температураларга (температуралар 5⁰ С данга ортирилади) мос келувчи R₁,R₂,R₃,…R₁₀ қийматлар ўлчаниб, R=R(t) боғланиш графигини R-ордината ўқига, температура t ни эса абсцисса ўқига қўйиб график чизилади.
Олинган натижалар жадвалга ёзилади.
1-жадвал

№	t C^0	Метал			Ярим ўтказгич			Электролит
		Rур	m	Rмэт	Rўр	M	Rяр.ўт	Rўр	M	Rэлек
1. 2. 3.
Ўрт қий.

Қилинган ишлар бўйича ъисобот ёзилади.

КОНТРОЛ САВОЛЛАР.
1. Электр ўтказувчанлиги жиъатидан биринчи ва иккинчи жинс ўтказгичлар, ъамда ярим ўтказгичлар бир-биридан қандай ъусусиятлари билан фарқ қилади?
2. Нима учун биринчи жинс ўтказгичларда температура ортиши билан қаршилик ортади, иккинчи жинс ўтказгичларда ва ярим ўтказгичларда эса камаяди?
3. Қаршиликнинг температура коэффициенти деб нимага айтилади?