Шошилинч педиатрия экстремал тиббиёт асослари билан

 
Алкогольдан заҳарланиш. 
Алкогольдан заҳарланиш болалар ўртасида учраб, шу беморга бўлган эътиборни 
сусайтиради. 
Спиртли шарбатлар сифатида (вино, пиво ва дистилланган ликѐрлар) этил спирти,
этанол, донли спирт ѐки оддий спиртлар мавжуд. У МНСга, руҳий ва жисмоний фаоликка 
наркотик моддага ўхшаб чарчатувчи таъсир кўрсатувчи рангсиз, қиздирувчи суюқликдир. 
Алкоголь организмга босқичли таъсир кўрсатади. Аввал у бўшашишни чақиради ва 
ҳушнинг хиралашуви билан кечувчи ўзини яхши хис қилишни ва оддий ҳаракатларни 
аниқ ва самарали бажара олмайдиган координациянинг доимий бузилиши билан кечади. 
Ўсмирлар орасида алкогольни давомли истеъмол қилиш мастлик ва қусишга, юра 
олмасликка ѐки тура олмасликка ва эс-ҳушининг бузилиши (уйку ва ступор)га олиб 
келади. Ортиқча миқдорда истеъмол қилиш ҳушнинг йўқолишига, кома, нафаснинг 
сусайишига, ҳатто алкогольдан заҳарланиб ўлишга олиб келиши мумкин. Алкоголь 
истеъмол қилишда руҳий ва жисмоний қарамлик ривожланиш эҳтимоли юқори. 
Алкогольдан оғир заҳарланган ўсмирларда қусуқ массаларидан аспирация бўлишини 
олдини олиш ва ўзига, ѐки атрофдагиларига хавф туғдиришдан огоҳ бўлиши керак. 
 
Тиббий препаратлар билан заҳарланиш. 
 
Жуда кўп тиббий препаратлар болалар томонидан назорат суст бўлганда қабул 
қилиниши мумкин. Бу тиббий препаратлар гуруҳига барбитуратлар, антидепрессантлар,
стимуляторлар, галюциногенлар, ухлатувчи ва бошқа кўп дори дармонлар киради. 
Юқорида айтилган дори дармонларни бир нечталари бошқаларга қараганда ўта 
хавфлидир. Баъзи болалар томонидан бир нечта тиббий препаратлар биргаликда қабул 
қилиниши сабабли уларнинг умумий клиник белгилари ўзгаради ва уни ташҳислаш 
муаммоси туғилади. Бу тиббий препаратлар бола организмига ҳар хил йўллар билан 
кириши мумкин. Оғиз орқали, нафас йўллари орқали ва инъекцион дорининг таъсир 
қилиш давомийлиги ва кучи бола организмига қайси йўл билан кирганига боғлиқ. 
Бирламчи бўғим шифокори учун шу регионда қайси тиббий препаратлар кўп қўлланиши 
катта аҳамиятга эга. Тиббий препаратлар билан заҳарланганда кўрсатиладиган ѐрдам 
стандарт баѐнномалари болалар учун мавжуд бўлиши катта аҳамиятга эга. 

---

247 
Ингаляцион заҳарланиш йўли организмга заҳарли моддаларнинг киришини энг 
кенг тарқалган йўлидир. Организмга ингаляцион йўл билан тушган заҳарли моддалар 
таъсири тез, бироздан кейин ѐки сурункали таъсир билан юқори нафас йўллари ѐки 
ўпкаларга таъсир қилиши билан характерланади. Заҳарли модда организмга нафас олиш 
тизими орқали тушади, умумий қон оқимига абсорбцияланади, бу эса бошка 
организмларда заҳарли эффект (системали токсик таъсир) ривожланишига олиб келади. 
Нафас йўллари орқали тушган цианоз хужайра даражасида кислород транспортини 
блоклайди, ис гази эса гемоглобин молекуласида кислород ўрнини босиб, тўқималарга 
кислород етказишни блоклайди. 
ШТЁ ходими ҳалокат содир бўлган жойга боришдан аввал заҳарли агентларнинг 
таъсиридан 
ўз 
хавфсизлигини 
адекватлигига 
ишониши 
керак. 
Ингаляцион 
заҳарланишларда кўрсатадиган ѐрдамнинг биринчи босқичида заҳарланиш манбаидан 
беморни шошилинч изоляция қилиш керак.