Шошилинч педиатрия экстремал тиббиёт асослари билан

 
Салицилатлар. 
Салицилатлардан заҳарланиш ўткир ва сурункали бўлади. Ўткир заҳарланиш бир 
марта кабул қилишдан юзага келади. Заҳарланиш оғирлиги дозасига боғлиқ. 
1.
Енгил даража – 150 мг/кг. 
2.
Ўрта даража – 150-300 мг/кг. 
3.
Оғир даража – 300-500 мг/кг. 
Сурункали заҳарланиш бир неча кун давомида 100 мг/кг/сут миқдорида қабул 
қилса келиб чиқади. Қариларда сурункали касаллик фонида заҳарланиш юзага келса,

---

257 
кўпинча ташхислаш кечикади ва летал ҳолат 25 % ҳолатларда кузатилади. Ҳатто оғир 
сурункали заҳарланишда салицилатларни плазмадаги миқдори кам бўлади. 
Клиник кўриниши. Кўнгил айниши, кусиш характерли бўлиб, плазмада препарат 
миқдори 30мг%дан ошиб кетса қулоқларда шовқин эшитилади. Катталарда иситма 
чиқиши ноҳуш белги ҳисобланади. оғир заҳарланишларда уйқучанлик, тутқаноқлар ва 
кома ривожланади. РДС 30 % ҳолатларда кузатилиб, асосан сурункали заҳарланишда,
чекувчиларда ва қарияларда ривожланади. 
Артериал қонда газлар - одатда бошида респиратор алкалоз, кейин метаболик 
ацидоз қўшилади. Тахминан 20 % ҳолатларда фақат метаболик ацидоз, 40 % ҳолатларда 
уларнинг биргаликда келиши, бошкаларида респиратор ацидоз кузатилиб, у одатда 
аралаш заҳарланиш бўлганда кузатилади. 
Гипогликемия. Кўпинча болаларда катталарга нисбатан кўп учрайди.
Плазмада салицилатлар микдорини аниқлаш орқали заҳарланиш оғирлигини ва 
госпитализация қилиш керак ѐки йўқлиги аниқланади. Миқдор одатда заҳарланишдан 6 
соат ўтгач аниқланади (оғир ҳолатларида бунгача аниқланилади) ва махсус комограмма 
орқали баҳоланади. Миқдори 70 мг%дан юқори бўлса, ўрта оғир даражада заҳарланиш,
агар 100 мг%дан юқори бўлса, ўлим кузатилиши мумкин. Ичакда сўрилувчи қобиғи бор 
таблеткалар қабул қилинганда ва сурункали заҳарланишда комаграмма қўлланилмайди. 
Бундай ҳолатларда рН (НСО
3
)ни ориентация қилиб олиш керак.