Shopulatova nasiba umirovna said ahmad asarlarining leksik-stilistik

qaynardi. (Jimjitlik, 67 b) An’anaviy o’xshatishlarni tasviriylik, obrazlilik
maqsadiga xizmat qildirish yozuvchining mahoratiga bog’liq. Xususiy – 
muallif o’xshatishlari yozuvchining o’z nigohi, kuzatuvchanligi, badiiy
tahayyuli, analogiya quvvati asosida xalq tilidan foydalangan holda yaratgan
o’xshatishlardir. Bunday o’xshatishlarda originallik, obrazlilik va ekspressivlik
hamisha yorqin ifodalangan bo’ladi. Har qanday o’xshatishlardan maqsad
tasavvur qilinishi qiyin bo’lgan tushunchalarni aniqlashtirish, narsa- hodisa,
harakat –holatlarning eng nozik jihatlarini kitobxon ko’zi o’ngida go’zal
bo’yoqlarda gavdalantirishdan iborat bo’lmog’i lozim.
4
N.Mahmudov fikricha, 

individual-muallif o’xshatishlar kutilmaganligi, oxorliligi bilan ham o’quvchini

1
Yo’ldoshev M Badiiy matn va uning lingvopoetik tahlili asoslari. T. : “Fan”, 2006, 63b

2
Mahmudov N. O’xshatishlar – obrazli tafakkur mahsuli.// O’TA, 2011, 3-son, 20b 

3
Yo’ldoshev M. Badiiy matn va uning lingvopoetik tahlili asoslari. T. : “Fan”, 2006, 63b

4
Yo’ldoshev M. Badiiy matn va uning lingvopoetik tahlili asoslari. T. : “Fan”, 2006, 63b

---

72

rom etadi, muayyan ruhiy yoki jismoniy holat-xususiyat-predmetlarni
o’quvchi ko’z o’ngida yaqqol gavdalantiradi. 
1.Akalarini izlab ostonaga yemaklab kelgan kenja o’g’il og’zidagi

bittagina tishini ko’rsatib Tolibjonga talpindi. Tolibjon xuddi kapalakning

qanotidan ushlayotgandek avaylab uni ko’tardi. Bag’riga iliqqina tekkan 

bola tani uni seskantirdi. Vujudi titrab ketdi. (Jimjitlik, 58 b) Keltirilgan
misolda bola kapalakka o’xshatilgan. Kapalak – nafis, dilgir, nozikligi va 
chiroyliligi bilan barchani o’ziga maftun etadi. Lekin kapalak eng nimjon, umri
qisqa hasharotdir. Unga ehtiyotsizlik munosabatida bo’lsak, umriga zomin 
bo’lishi mumkin. Xuddi shunday bolaga ham e’tibor, parvarish lozimdir.
2.Hoji xuddi tashlagan po’stiga tikilgan beshiktebratardek 


yonayotgan kiyimlariga ma’yus qarab turardi. (Jimjitlik, 45 b) 
3.U Mirvalining bolalik yillarini endi aniq ko’z oldiga keltira


boshladi. Juda sho’x bola edi. Mushtlashishga o’ch, o’tganning o’rog’ini, 

ketganning ketmonini oladigan simobdek beqaror edi. Endi quyilib 

qolgandir.(Jimjitlik, 17 b) Keltirilgan misolda adib qahramonning xarakter –
xususiyatini simob kimyoviy moddasiga o’xshatgan. 
4. Ayniqsa, gala-gala mushuklarning bag’illab miyovlashi, papiros