Shohjahon normurodov

Quyidagi jahon xalqlari maqollaridan qaysi biri mantiqan boshqalariga bog‘lanmaydi?
A. Bo‘ridan qo‘rqadigan podani uddalay olmaydi. (Fors maqoli)
B. O‘z kuchingga ishonmasang, yo‘qolasan. (Udmurt maqoli)
C. Muhimi tez yugurish emas, ertaroq yugurishdir. (Fransuz maqoli)
D. Qaysi barmog‘ingni tishlama, hammasi og‘riydi. (Qozoq maqoli)
HIKMATLI SO‘ZLAR
Buyuk va taniqli shaxslarning ibratomuz fikrlari hikmatli so‘zlar deyiladi. Hikmatli so‘zlarda muallif qavs ichida beriladi. MASALAN: 1.Igna bilan chiqar oyoqdan tikan, Igna tikan bo‘lsa, bu yomon ekan.(X. Dehlaviy) 2. Kuch adolatdadir. (Amir Temur) 3. Nodon do‘st – eng xavfli dushman. (Lafonten) 4. Har bir kishining fe’li va xulq-atvori o‘z oldiga qo‘ygan maqsadiga intilishida namoyon bo‘ladi. (Gyote)
LUG'ATSHUNOSLIK
So‘zlari alifbo tartibida joylashtirilgan, turlicha izohlar berilib, kitob shakliga keltirilgan to‘plam lug‘at deyiladi. Lug‘atlarning turi ko‘p. Masalan, so‘zlarning to‘g‘ri yozilishi imlo lug‘atida, ma’nosi izohli lug‘atda, boshqa tildagi shakli tarjima lug‘atida beriladi. Undan tashqari, ensiklopedik lug‘atlar, sinonim, antonim,
omonim, paronim so‘zlar lug‘ati ham bor.


9-DARS MORFOLOGIYA
So‘zlarning grammatik ma’nolari va ularni ifodalovchi Grammatik shakllarni o‘rganuvchi tilshunoslik bo‘limi morfologiya sanaladi. Morfologiya yunoncha morphe — «shakl», logos — «so‘z», «ta’limot» so‘zlaridan olingan bo‘lib, so‘z shakllari haqidagi ta’limot demakdir.
So‘zlar atash ma’nosi bilan birga ma’lum grammatik ma’no va uni ifodalovchi shaklga ham ega bo‘ladi. Masalan, olmalarni so‘zi «mevali daraxt» va «olma daraxti mevasi» ma’nolari bilan birga «ko‘plik», «kelishik» ma’nolari va bu ma’nolarni ifodalovchi ko‘plik shakli (-lar) hamda kelishik shakli (-ni) ga ham ega. «Mevali daraxt» va «olma daraxti mevasi» ma’nolari bu so‘zning atash ma’nosi, qolgan ma’nolar esa grammatik ma’nolari sanaladi.
Ko‘rinadiki, leksikologiya bilan morfologiya o‘rtasida uzviy aloqa mavjud. Har ikkisida so‘z o‘rganiladi. Ular so‘zning qaysi tomonini o‘rganish bilan farqlanadi. Leksikologiya so‘zning atash
ma’nosini, morfologiya esa uning grammatik ma’nosini va bu ma’nolarni ifodalovchi vositalarni o‘rganadi.