Shofirkon maishiy xizmat kasb hunar kolleji «dasturlash asoslari»

11.6.1. Matnli fayl tarkibi
Matnli fayllar Turbo Paskalda file of Char turidagi fayllar turlaridan biridir.
Matnli fayllarni bayon etish uchun Text turi ishlatiladi:
var
TextFile: Text;
Matnli fayllarda fayl oxirini ko`rsatuvchi Eof belgi bilan bir qatorda satr oxirini ko`rsatuvchi Eoln belgisi ham ishlatiladi. Eoln belgi ASCII kodining ikkita belgisi (13 kodi «karetkani qaytarish» va 10 kod-«satrni o`tkazish») ketma-ketligini ifodalaydi.
Matnli faylni, har bir qatorining oxirida Eoln turgan, kitob betiga o`xshatish mumkin:

Belgi kodi	Belgi kodi	…	Eoln
Belgi kodi	Belgi kodi	…	Belgi kodi	Belgi kodi		Eoln
Belgi kodi	Belgi kodi	…	Belgi kodi	Eoln
Belgi kodi	Belgi kodi	…	Eoln
Belgi kodi	Belgi kodi	…	Belgi kodi	Belgi kodi		Eof

Kiritish-chiqarish Input (klaviaturadan kiritish) va Output (displeyga chiqarish) standart fayllari matnli fayllardir. Read, Readln, Write, Writeln protseduralar matnli fayllarda standart kiritish-chiqarishda ham odatdagiday ishlatiladi. Farq faqat shundaki, bu protseduralarning birinchi parametri bilan faylli o`zgaruvchi ko`rsatilishi kerak

Read (f, A, B); Write (g,`A=`, A, `B=`, B); Readln (f, C, D); Writeln (g, `C=`,C, `D=`, D);

11.6.2. Matnli fayllar bilan ishlash protsedura va funktsiyalari
Umumiyga qo`shimcha qilib matnli fayllar uchun quyidagi protsedura va funktsiyalar ishlatiladi:
Append – mavjud faylni, fayl oxiriga elementlarni qo`shish uchun, ochadi.
Flush – matnli fayl uchun chiqarish buferini tashlaydi.
Readln – xuddi Read kabi ishlaydi, yana qo`shimcha tarzda joriy satrning hamma qolgan elementlarini o`tkazib Yuboradi va faylning joriy xonasi ko`rsatkichini matnli faylning keyingi satriga o`tkazadi.
SeekEof – matnli fayl uchun Eof (fayl oxiri) holatini qaytaradi.
SeekEoln – matnli fayl uchun Eoln (satr oxiri) holatini qaytaradi.
SetTextBuf – matnli fayl uchun kiritish- chiqarish buferini belgilaydi.
Writeln – xuddi Write kabi ishlaydi, lekin protsedurada ko`rsatilgan qiymatlarni ezgandan keyin matnli faylga qo`shimcha qilib satr oxiri- Eoln belgisini ezadi.
11.7. Turdoshlashtirilmagan fayllar
Turdoshlashtirilmagan faylni e`lon qilishda faqat file kalit so`zi ko`rsatiladi, masalan,
var F: file
Turdoshlashtirilmagan faylli o`zgaruvchilar fayllar bilan quyi pog`onadagi ishlarni bajarishga mo`ljallangan.
Ular yordamida ixtiyoriy turdagi faylga va mantiqiy tasnifga, Byte turidagi faylli o`zgaruvchi vositasida simvolli faylga qanday murojaat qilinsa, xuddi shunday murojaat qilish mumkin. Farq faqat shundaki turdoshlashtirilmagan fayl turdoshlashtirilgan fayl kabi qat`iy o`rnatilgan o`qish (yozish) birligiga ega emas.
Turdoshlashtirilmagan fayllarda bitta murojaatda taxminan kiritish (chiqarish) buferi kattaligiga teng keladigan bayt miqdori o`qiladi (yoziladi), bu esa fayllar bilan ishlash tezligini oshiradi.
Turdoshlashtirilmagan fayllarda kiritish (chiqarish) buferi sifatida ixtiyoriy o`zgaruvchi ishlatilishi mumkin.