Шодиев Т. Ш., Ишназаров А. И., Алимов Р. Х. ИҚтисодий ўсишнинг математик

Назорат саволлари 
 
1. Иқтисодий ривожланиш омиллари деганда нимани тушунасиз? 
2. Иқтисодий ривожланишнинг сифат омилларини таснифлаб беринг. 
3. Барқарор иқтисодий ривожланишнинг ва макроиқтисодий барқарорликнинг 
асосий мезонлари нималардан иборат? 
4. Асосий макроиқтисодий мақсадга эришиш йўлларини тушунтириб беринг. 
5. Хорижий мамлакатларда иқтисодий ривожланишга эришиш йўлари 
нималардан иборат? 
6. “Инсон салоҳиёти тараққиёти индекси” иборасини тушунтириб беринг. 
7. Иқтисодий ривожланишни акс эттирувчи асосий моделларга таъриф беринг. 
8. ТАБ моделидан иқтисодий ўсишни таҳлил қилишда фойдаланиш 
йўналишларини тушунтириб беринг. 
9. Иқтисодий ривожланишнинг асосий индикаторлари нима ва уларга таъриф 
беринг. 
10. Ялпи миллий маҳсулотни аниқлашга икки хил ёндашувнинг фарқли 
жиҳатларини тушунтириб беринг. 
11.
 
Иқтисодий ривожланиш таҳлилининг эконометрик моделларига таъриф 
беринг. 
12. Глобаллашувнинг иқтисодий ривожланишга таъсирини қандай аниқлаш 
мумкин. 
13. Билимларнинг иқтисодий ривожланишни таъминлашдаги роли нималардан 
иборат? 
14. Интеллектуал иқтисодиёт деганда нимани тушунасиз? 
15. Макроиқтисодий барқарорликнинг асосий белгиларини айтиб беринг. 
16. Замонавий иқтисодий ривожланишнинг сифат белгилари нималардан 
иборат? 

---

171 
VII боб. ИШЛАБ ЧИҚАРИШ ЦИКЛЛАРИ ВА ВАҚТ ЛАГЛАРИ 
 
7.1. Такрор ишлаб чиқариш цикллари ва уларнинг муддатлари. 
7.2. Макроиқтисодий беқарорлик ва циклларнинг вужудга келиши. 
7.3. Макроиқтисодий беқарорликни тартибга солиш усуллари. 
7.4. Вақт лаглари ва лаг моделлари. 
7.5. Лаг турлари. 
7.6. Инвестициялашда лаглар. Даврий тебранишлар. 
 
7.1. Такрор ишлаб чиқариш цикллари ва муддатлари 
Мамлакатларнинг иқтисодий ривожланиш тарихини ўрганиш шуни 
кўрсатадики, улардан ҳеч бири узоқ муддатда бир текис ривожланмаган, 
аксинча, барча мамлакатлар учун ҳам даврий ривожланиш хосдир. 
Ишлаб чиқариш, бандлик ва инфляция даражасининг даврий тебранишга 
иқтисодий даврлар дейилади. Айрим иқтисодий даврлар бошқаларидан ўтиш 
даврининг давомийлиги ва фаоллиги билан фарқ қилади. Шунга қарамасдан 
уларнинг барчаси бир хил босқичлардан ташкил топади (1-расм). 
1-расм. Иқтисодиётнинг даврий ривожланиши 
Иқтисодий даврлар тўртта босқични ўз ичига олади. Биринчи босқич 
иқтисодий ривожланишнинг энг юқори даражасига эришилган босқич бўлиб, у 

---

172 
«чўққи» деб юритилади. Бунда иқтисодиётда иш билан тўлиқ бандлик, ишлаб 
чиқаришнинг тўла қувватда ишлаётганлиги, шунингдек, маҳсулотлар баҳо 
даражасининг ўсиш ҳолати кузатилади.
Кейинги босқич