Shodibekov Davronbek Islomovich Shodibekova Dildor Abduraxmanovna

kichik biznes korxonalarining tashqi iqtisodiy faoliyatini 
rivojlantirish 
uchun katta imkoniyatlar yaratmoqda. Kelajakda iqtisodiy tizimni 
qayta qurish munosabati bilan Markaziy va g‗arbiy Yevropa mamlakatlari bilan asta-
sekin integratsiya bo‗lishi uchun obektiv asoslar tug‗iladi. 
Kichik biznes shakllarini tashkil etishda ishlab chiqarishni zamonaviylashtirish, 
eksport imkoniyatlarini kengaytirish uchun valutaga sarf qilingan harajatlarni qoplay 
olish negizida, shuningdek bevosita chet el investitsiya negizida chet el kredit, 
zayomlarini jalb qilish muhim ahamiyatga ega. Respublika shunday vaziyatda 
qolganki, u mablag‗ bilan ta‘minlashning noan‘anaviy usullarini jalb etmay turib, 
iqtisodiy vaziyatga ta‘sir ko‗rsata olmaydi. 
Respublikaning xalqaro tadbirkorlikni qo‗llab-quvvatlash fondlari, xalqaro valuta 
fondi, Yevropa tiklanish va rivojlanish Banki, Jahon Banki va uning filiali bo‗lgan 
xalqaro moliyaviy korporatsiya, investitsiya va kafolat xalqaro agentligi bilan 
hamkorligi ijtimoiy iqtisodiy dasturni amalga oshirish uchun imtiyozli ravishda kredit 
olish imkoniyatini tug‗diradi. 
Biroq respublikaning yaqin va uzoq xorijiy mamlakatlar bilan turli aloqasi 
qanchalik yaxshi bo‗lmasin, kichik biznes rivojlanishida ichki sharoit va omillar hal 
qiluvchi rol o‗ynaydi. Bu omillar ichida eng muhimi - bozor aloqalarining rivojlanish 
darajasini o‗ta pastligi. Buning sababi bir tomondan bu islohotlarni amalga oshirish 

---

153 
boshlangandan beri qisqa vaqt o‗tganligida bo‗lsa, asosiysi - mutanosib kuchlarning 
islohotlarga qarshiligi, kerakli bozor infrastruktura tuzilishining yo‗qligi, boshqaruv 
huquqlari 
va 
uning 
normalarini 
amalga 
oshirish 
mexanizmining 
takomillashmaganligidir. 
Respublikaning iqtisodiy ishlab chiqarish imkoniyatlaridan (sobiq SSSR davrida 
respublikada 1990 yilda xududning bir foiz, aholining 3,7 foizini tashkil qilishiga 
qaramay, umumiy mahsulot va milliy daromad 4,3 foiz, sanoat mahsulotlari 4,5 
foizdan oshiq, qishloq xo‗jalik mahsulotlari 5,6 foiz ishlab chiqarilar edi) to‗liq 
foydalanilmayapti. MDH va jahon bozorlari axvolini hisobga olgan holda, mavjud 
mahalliy manbalar, xalq xo‗jaligi va aholi extiyojlarini hisobga olgan holda 
iste‘molchilar komissiyasi, ilmiy va eksport va ishlab chiqarish tarmoqlarining 
rivojlanishi yordamida iqtisodiy ishlab chiqarish imkoniyatlarining tizimlarini qayta 
qurishni amalga oshirish lozim.