Қўшма корхоналарда маркетинг фаолиятини такомиллаштириш

3-chizma. Korxonada marketingning to’liq integratsiyasi 
 
Ichki va tashqi muhit sharoitlari. Tashqi sharoitlarga quyidagilar kiradi: 
raqobat, sotishning tashqi kanallari, bozorlar soni va sig’imi, xarid qobiliyati, 
huquqiy me’yorlar, siyosiy va ijtimoiy munosabatlar. Ichki sharoitlarga quyidagilar 
kiradi: korxonaning kattaligi va uning yoshi; mahsulotlarning soni va turli tumanligi; 
xodimlarning malakasi, moliyaviy salohiyati, mavjud sotish kanallari.
 
Hozirgi vaqtda marketing xizmatini takomillashtirishning turli xil shakllari 
mavjud, shuning uchun faqat ba’zi bir zamonaviy tashkiliy tuzilmalarni ko’rib 
chiqish bilan cheklanamiz.
Marketingni vazifaviy tashkil qilish eng keng yoyilgan, u huquq doiralarining 
cheklanganligi bilan ta’riflanadi. Marketing bu holda korxonaning boshqa xizmatlari 
bilan bir qatorda chiziq sifatida harakat qiladi. Boshqaruv jarayonlarining 
ixtisoslashtirilishi va standartlashtirilishi bu tashkiliy tuzilmaning yuqori 
samaradorligini belgilaydi. Shuning bilan birga, ta’kidlash kerakki, muhitga 
moslashish shuktainazaridan vazifaviy tuzilma miqdoriy tebranish ta’siriga javob 
berishga qodir, ammo muhim muammolarni hal qilish uchun muvofiqlash 
etishmaydi, shuning uchun undan bir turli ishlab chiqarish dasturi bo’lgan 
korxonalarda foydalanish mumkin.
Marketing direktori 
Ishlab chiqarish 
Xodimlar 
Moliya 
Boshqarish 
Marketing-servis 
Sotish 

---

48 
4-chizma. Marketingni vazifaviy tashkil qilish 
 
Marketingni vazifaviy tashkil qilish doirasidagi mahsulot bo’yicha boshqaruv 
4-chizmada keltirilgan. Vazifaviy tashkil qilish doirasi muvofiqlashtiruvchi 
muammolarni hal qilish uchun ba’zida mahsulot bo’yicha menejment kiritiladi. 
Mahsulot bo’yicha menejer bitta yoki bir turli buyumlar guruhini ishlab chiqarishga 
tadbiq etishdan to uni chiqarib sotishgacha javobgar bo’ladi. Bu bilan bog’liq uning 
asosiy vazifasi- ushbu mahsulotni ishlab chiqarish munosabati bilan korxona 
xizmatlari ishini muvofiqlashtirish.
Mahsulot bo’yicha boshqaruv mahsuloti rejalashtirish, bozorga moslashish, 
xizmatlarni muvofiqlashtirishini yaxshilash mumkin. Dastur qanchalik turli-tuman 
bo’lsa-yu korxona shunchalik kuchli diversifikatsiyalashgan va bozori faollashgan, 
mahsulot bo’yicha marketing xizmatini tashkil qilish shunchalik yaxshiroq mos 
tushadi.