Shior: odami ersang demagil odamiy

G Tadbir ssenariysi

O`tkir qalami ila dunyoni lolqoldirgan alloma ,buyuk bobokalonimiz Mir Alisher Navoiy tavalludiga bag`ishlangan tadbir ssenariysi.Tadbir nomi

“XALQ G`AMIGA BAXSHIDA UMR”

QATNASHUVCHILAR 9- sinf o`quvchilari.

SHIOR: ODAMI ERSANG DEMAGIL ODAMIY,

ONIKI YO`Q, XALQ G`AMIDIN G`AMI.

BOSHLOVCHI SO`ZI:

Shu`laga intilganni parvona deng,

Mayli, mendek g`aribni devona deng.

Ne desangiz ko`naylek ko`ngil mulkin,

Navoiy hikmatisiz vayrona deng.

Assalomu alaykum qadri baland qadrdonlar , aziz ustozlar va maktabdosh do`stlar. Mana bugun buyuk bobokalonimiz Mir Alisher Navoiy tavalludining 579 yilligi munosabati bilan diydorlashib turibmiz.

Shunday bir buyuk siymo haqida so`z borar ekan ,kimsa yo`qki, qalbi mehr-muhabbat ga to`lmasa, faxrlanmasa. Nafaqat adabiyot ixlosmandlari balki butun dunyo ahli ulzot qarshisida ta`zimdadir .Zero O`zbekiston Respublikasining birinchi Prezidenti I.KARIMOV:”Alisher Navoiy xalqimizning ongi va tafakkuri , badiiy madaniyati tarixida butun bir davrni tashkil etadigan, buyuk shaxs, milliy adabiyotimizning tengsiz namoyandasi, millatimizning g`ururi, sha`n-u sharafini dunyoga tarannum qilgan o`lmas so`z san`atkoridir. Ta`bir joiz bo`lsa ,olamda turkey vaforsiy tilda so`zlovchi biron inson yo`qki, u Navoiyni bilmasa, NAVOIYNI SEVMASA, Navoiyga sadoqat va e`tiqod bilan qaramasa”-deya e`tirof etmagan bo`lardi. So`zimizning isbotis ifatida Navoiy ixlosmandlarini davraga taklif qilamizda so`lariga quloq tutamiz .

1. 
   O`quvchi.
   

Adbiyot osmonidan, shoirlarning bo`stonidan.

So`z mulkining sultonidan, assalomu alaykum.

2. 
   O`quvchi.
   

Ajdodlarim pok ruhidan ,o`rgilayin shukuhidan,

Navoiyxonlar guruhidan ,assalomu alaykum.

3. 
   O`quvchi.
   

Kimki jahon alida inson erur,

Bilkini shoni angaim on erur.

4-o`quvchi.

Ushbu misralar muallifi, ulug` mutafakkir bobo kalonimiz Mir Alisher Navoiy 1441-yil 9-fevralda Hirot shahrida dunyoga kelgan.

Otasi Giyosiddin Muhammad , onasi SHayx Abusaid CHangning qizi bo`lgan. U bolalikdan zehni o`tkir , zukko bola bo`lgan.4 yoshida maktabga chiqqan.10-12 yoshlarida she`rlar yoza boshlagan .Tarixchi Xondamirning yozishicha yosh Alisher Navoiy is`tedodidan hayratlangan mavlono Lutfiy, uning:

Orazin yopqach, ko`zumdin sochilur har lahza yosh,

O`ylakim, paydo bo`lur yulduz, nihon bo`lg`ach quyosh.

5-o`quvchi.

Matlali g`azalini tinglab:”Agar muyassar bo`lsa edi,o`zimning o`n-o`n ikki ming forsiy va turkey baytimni shu g`a—zalga almashtirar edim…”degan.Alisher Navoiy 15 yoshidashoir sifatida keng tanigan.She’rlarini turkiy (Navoiy taxallusi bilan) v aforsiy (Foniy taxallusi bilan) tillarda yozgan.

6—o`quvchi.

Buyuk inson parvar Alisher Navoiy o`rta asrdagi Uyg`onish davrining boshqa ulug` zotlari singari butun hayoti bilan haqiqiy inson qanday bo`lishi lozimligini ko`rsatdi. U o`z davridagi nohaqlikka , adolatsizlikka qarshi kurashdi , amaldorlarning o`z vazifalarini suv iste’mol qilishlarini va ta’magirliklarini fosh etdi, ojiz, muhtoj kishilarni o`z himoyasiga olgan.

Navoiy haqida batafsil ma`lumot beriladi.

G`azallaridan namunalar keltiriladi.

“Keimadi”,”Deyin”,”Bo`ldim sanga”,”On sakkizming olamo shubi agar boshin dadur”

G`azallarni o`qigach amma birgalikda

Tilagimizko`paysinNavoiyizdoshlari,

Navoiydek tanilsin O`zbekiston yoshlari.

Deb ta`zim qilib sahnani tark etadilar.

2-bosqich savol –javob .BUNDA O`QUVCHILARNING BILIMI SINIVDAN O`TKAZILADI

1-savol.

O`YLA BULUTDEKKI QURUQ BOG` UZA,

YOG`MAY O`TUB, SUVNI TO`KAR TOG` UZA.

Ushbu misralar orqali Navoiy qanday fikrni bayon qilgan?

Javob Zarurati bo`lmagan kishilarga saxiylik qilish aqldan emas.

2- savol.

“Panj ganj” nomi bilan mashhur bo`lgan birinchi “Xamsa” necha yilda ,kim tomonidan yozilgan?

Javob. Ozarbayjonlik ulug` soir Nizomiy Ganjaviy tomonidan 28yil davomida.

3-savol .Navoiy ning adolat haqidagi qarashlari “Hayratul- abror” dostoning nechanchi bobida keltirilgan?

Javob 3-“Salotin bobida.

4-savol. Navoiyning quyidagi satrlari qaysi dostondan olingan?

Men turkcha boshlabon rivoyat ,

Qildim bu fasonani hikoyat.

Kim shuhrati jahonga to`lg`ay,

Turk eliga dog`I bahra bo`lg`ay.

Javob.”Layli va Majnun” dostoni xotimasida.

5-savol.O`limi oldidan sahro,vodiy ,tog`, osmon hamda ular atrofidagi darrandalar-u parrandalar bilan vidolashib, ulardan bergan azoblari uchun uzr so`ragan, hamdardlik, ham nafaslik qilganlari uchun ularga minnatdorchilik bildirgan qahramon kim?

Javob.Farhod

6-savol.

Navoiy ayriliqqa ucraganlarn imaqsadiga yetkazuvchi, xomodamlarni pishiruvchi, taomlarni singdiruvchi deganda nimani nazarda tutgan?

Javob.Safar qilisin.

7-savol.

Ovqatim uvol bo`lmasin desang-yedir: davomini ayting

Javob.Libosim eskirmasin desang kiydir.

8-savol.

15-asr islom tafakkurining borliq va tabiat, inson va jamiyat, axloq va kamolot haqidagi qomusi deya e`tirof etilgan asar qaysi?

Javob Navoiyning “XAMSA” asari.

9-savol. Quyidagi ruboiyning turini toping.

Ko`z bila qoshing yaxshi, qabog`ing yaxshi,

Yuz bila so`zing yaxshi,dudog`ing yaxshi.

Iying birla mening yaxshi ,saqog`ing yaxshi,

Bir-bir ne deyin boshdin oyog`ing yaxshi.

Javob.Taronayi ruboiy

10-savol.

Erursen shoh –agar ogohsen ,sen,

Agar ogohsen,sen shoh sen sen.

Misrada qo`llangan badiiys an`at turini toping

Javob.tardeak san`ati.

Savol javob tugagach “Shoh G`oziy” hikoyati asosida sahna ko`rinishi qo`yiladi.

So`nggi so`z o`rnida

Shohki adli la bunyod etar,

Adl buzuq mulkni obod etar.

NAVOIY SO`ZI

BOLALARIM , O`G`ILLARIM, QIZLARIM,

SIZLAR MENING ORTDA QOLGAN IZLARIM.

UNUTMANGIZ HAQ TAOLO BORLIGIN,

YOMONLARGA BU DUNYONING TORLIGIN.

EGALLANGIZ ,ILM-U HUNAR KAMOLOT ,

BARINGIZDA BORDIR CHEKSIZ XAYOLOT.

PESHA QILING SAVOBGA QO`L URMOQNI ,

UYAT BILING NO POKKA YO`L BURMOQNI. v

QARILIKNI IBODATGA BAG`ISHLANG,

UMR LAHZALARI HAQDAN INOYAT,

QADRIN BILIB IZLAB TOPING HIDOYAT.

INSON DAHRI DUNDA O`ZI OMONAT,

VATANGA XIYONAT O`ZIGA XIYONAT.

UNUTSANGIZ NAVOIYNING O`ZINI, UNUTMANGIZ HAQ DEB AYTGAN SO`ZINI.

“X”alq g`amiga baxshida umr kechgan beqiyos,

“A”vlodiga qoldirgan bebaho ulkan meros,

“M”oziy larning qaridan taralmoqda bir ovoz,

“S”adolarning so`ziga diqqat bilan quloq os,

“2’

;A”LISHERNING AVLODI BOBONGGA MUNOSIB BO`L!