Shevalar leksikasi bo‘yicha material to‘plash shahar bilan bog‘liq va shahar ichkarisidagi toponimlar

XI. BELGI-XUSUSIYATNI BILDIRUVCHI SO‘ZLAR (SIFATLAR)
1. Odob-axloq normalariga rioya qilmaydigan kishilar. Odobsiz
2. Makkorlik bilan ish tutadigan, nopok ish tutadigan odam. Yomon odam
3. Birovning so‘ziga laqqa uchadigan quvlik-shumlikni bilmaydigan kishi. Sodda odam
4. Kishini aldashga, avrashga, laqillatishga usta kishi. Iplos kishi
5. Ichkilikka berilgan aroqni ko‘p ichadigan kishi. Alqash
6. Amalni, rahbarlik qilishni yaxshi ko‘radigan odam. Amalparast
7. Es-hushini ha deganda yig‘ib ololmaydigan, parishonxotir kishi. Ongi yo'q
8. Gapga ha deganda tushunib yetolmaydigan, hayron bo‘lib og‘zi ochilib, baqrayib qarab turadigan odam. Anqov
9. Bo‘lar- bo‘lmasga shikoyat qilib, arizalar berib, g‘avg‘o qo‘zg‘ab yuruvchi shaxs. Urushqoq
10. Aqliy jihatdan cheklangan, aqli kam odam. Tug'ma kasal
11. O‘ziga zeb berishni, yasanishni, bezanishni yaxshi ko‘radigan odam. Chiroyli
12. Afti-basharasi xunuk odam. Do'ddi
13. Achchig‘i tez, jahli yomon kishi. Jinni qarishib yotadigan
14. Har kimdan, har ishda gumon qiluvchi, har narsaga shubha bilan qarovchi odam. Simsik
15. Nafsini tiya olmaydigan, nafsi buzuq odam. Ko'zi to'ymas
16. Fe‘li, xulq-atvori yomon odam. Yomon odam
17. Gap ta'sir qilmaydigan, neto qattiq odam. Tartibsiz
18. Nojo‘ya harakatlari bilan ijtimoiy tartibni, ko‘pchilikning tinchligini buzuvchi, hammani bezor qiluvchi kishi. Ahmoq kishi
19. Tuturug‘i, burdi yo‘q, bir gapda turmaydigan inson. Molparast
20. Did-farosati yo‘q, o‘z aqli, farosati bilan biror ish qilolmaydigan shaxs. Didsiz
21. Parvoyi falak, g‘am tashvishni bilmaydigan odam. Beg'am odam
22. Sharm-hayoni, or-nomusni, uyat-andishani bilmaydigan, uyati yo‘q shaxs. Uyatsiz andishasiz odam
23. Orani buzuvchi, oraga g‘uluv, nizo soluvchi kishi. Yomon odam
24. Bo‘yi baland odam. Uzun odam
25. Baqirib, shang‘illab gapiradigan odam. Jo'nqi
26. So‘zning, va'dasining ustidan chiqmaydigan odam. Va'daboz
27. Tezda fahmlab ololmaydigan, uncha-muncha narsaga fahmi yetmaydigan kishi. Farosatsiz odam
28. Hech kimga gap bermaydigan, gap bilan hammani yengishga harakat qiladigan mahmadona odam. Gapga jolli odam
29. Kishilar yuragiga g‘ulg‘ula soluvchi, vahima tarqatuvchi shaxs. Vahima qilaveradigan kishi
30. Gavdasi, jussasi katta, gavdali odam. Semiz, go'vdali odam
31. Tilanchilik bilan kun kechiradigan shaxs. Jo'yi
32. Gapga usta, o‘z o‘rnida topib gapiradigan, tili burro kishi. Shadod
33. So‘zlash, gapirish qobiliyatidan mahrum bo‘lgan kishi. Saqov
34. Biror turar joyi, belgili kasbi bo‘lmagan, qo‘nimsiz shaxs. Ishsiz
35. Ko‘nglida kiri yo‘q, oqko‘ngil va hushchaqchaq odam. Ko'ngli toza odam
36. Yuz-xotir qilmaydigan, to‘ppa-to‘g‘risini, shartta-shartta gapiradigan odam. To'g'ri so'z odam
37. Ishyoqmas, o‘taketgan dangasa odam. Lo'ppas
38. Ovqatni ko‘p yeydigan, yegani bilan to‘ymaydigan, to‘yganini bilmaydigan odam. Ochapat
39. Haqiqatni gapirmaydigan, noto‘gri gapirib odamlarni chalg‘itadigan shaxs. Yolg'onchi
40. Janjalni yaxshi ko‘radigan, bo‘lar-bo‘lmasga janjal chiqaradigan odam. Janjalkash
41. Xavf-xatardan, qiyinchiliklardan qo‘rqmaydigan odam. Qo'rqmas
42. Salga achchig‘i, jahli chiqaveradigan, gap ko‘tara olmaydigan kishi. Nevrini
43. Birovga hech narsasini ravo ko‘rmaydigan, o‘taketgan xasis odam. Bahil
44. Bo‘lar-bo‘lmasga yig‘layveradigan odam. Yig'loqi
45. Kibr-havoli, o‘zini baland tutadigan, takabbur kishi. Manman
46. Kam gapiruvchi, ko‘p gapirishni yoqtirmaydigan odam. Kam gap
47. Maqtanishni istamaydigan, o‘zini boshqalardan past oladigan, mag‘rurlanmaydigan kishi. Odobli
48. Eshitish qobiliyatini yo‘qotgan yoki yaxshi eshitmaydigan kishi. Garang
49. Ko‘rish qobiliyatini yo‘qotgan shaxs. Ko'zi ko'r