Shaxs shakllanishi va rivojlanishining harakatga keltiruvchi kuchlari va shart-sharoitlari

SHaxs psixologiyasining metodologik prinsiplari

Reja:

• SHaxs psixologiyasi, ko‘p qirraligi.
• Individ,shaxs,individuallik.
• SHaxsning turli fanlar nuktai nazaridan o‘rganilishi.
• SHaxs muammosi va fanning metodologik darajalari.
• SHaxsga nisbatan evolyusion tarixiy va tizimli yondashuv.
• SHaxs fenotipik xususiyatlarining ontogenezda rivojlanishi. Inson tabiatini evolyusion jihatdan tadqiq etish.

Shaxsning kamoloti uning rivojlanlshi to’g’risida xilma-xil nazariyaiar yaratiigan bo’lib, tadqiqotchilar inson shaxsini o’rganishda turlicha pozisiyada turadilar va muammo mohiyatini yoritishda o’ziga xos yondashuvga egadiriar.

• Shaxsning kamoloti uning rivojlanlshi to’g’risida xilma-xil nazariyaiar yaratiigan bo’lib, tadqiqotchilar inson shaxsini o’rganishda turlicha pozisiyada turadilar va muammo mohiyatini yoritishda o’ziga xos yondashuvga egadiriar.
• Mazkur nazariyalar qatoriga
• biogenetik,
• sosiogenetik,
• psixogenetik,
• kognitiv,
• psixoanaiitik,
• bixevioristik
• kabilarni kiritish mumkin.

Biogenetik nazariya va uning asoschilari.

• Biogenetik nazariyaning negizida yetilish bosh omil sifatida qabul qilingan bo’lib, qolgan jarayonlarning taraqqiyotini ixtiyoriy xususiyat kasb etib, ular bilan o’zaro aloqadan olinadi xolos.
• Mazkur nazariyaga binoan,
• taraqqiyotning bosh omili biologik
• determinantlarga (aniqlovchilarga)
• qaratiladi va ularning mohiyatida
• ijtimoiy-psixologik xususiyatlar
• keltirib chiqariladi.

Biogenetik nazariya

• Biogenetik qonunni F.MyuIler va Gekkellar kashf qilishgan, biogenetik qonuniyat fanning taraqqiyoti nazariyani tashkil qilganda hamda antidarvinchilarga qarshi kurashda muayyan darajada tarixiy rol o’ynagan.
• Biroq farazning individual va tarixiy taraqqiyoti munosabatlarini tushuntirishda qo’pol xatoliklarga yo'l qo’yilgan,
• Jurnladan, biologik qonunga ko’ra shaxs psixologiyasining individual taraqqiyoti (ontogenez) butun insoniyatni tarixiy taraqqiyotining (filogenez) asosiy bosqichlarini qisqacha takrorlaydi, degan g’oya edi.