«sharq» nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi

III  b o b
MA’MURIY HUQUQ ASOSLARI
Ma’muriy huquq tushunchasi,
maqsadi, vazifasi
Ma’muriy-huquqiy munosabatlar huquqiy fanlar 
-
ning keng sohalarini – respublikaning iqtisodiyoti, ijti-
moiy-madaniy, ma’rifiy qurilishini, O‘zbekiston mu 
-
dofaasini boshqarish, jamoat tartibini muhofaza qilish
ishlarini tashkil etishga oid sohalarini o‘z ichiga oladi.
Ma’muriy huquq davlatni boshqarishni tashkil etish
va amalga oshirish jarayonida yuz beradigan muno -
sabatlarni tartibga solib turuvchi huquqiy me’yorlar tizi -
midir. 
«Ma’muriy» so
‘
zi «boshqarish yoki bosh 
qaruv -
chi»,
ya’ni 
shu ishni, vazifani bajaruvchi shaxs demak dir.
Ma’muriy huquq
boshqarish organlarining tashkil
etilishi, faoliyat tartibi, prinsiplari, shakl va usullarini,
davlat xizmati, davlat xizmatchilarining huquq va
burchlari, jamoat tashkilotlari, fuqarolarning davlat
boshqaruv sohasidagi huquq va burchlarini belgilaydi.
Ma’muriy huquq davlatni boshqarish sohasidagi
munosabatlarni, xususan, davlat boshqaruv organlari 
-
ning o‘zaro munosabatlarini, shuningdek, ularning
jamoat tashkilotlari va fuqarolar bilan munosabatlarini
tartibga solish uchun hokimiyatning maxsus organlari
belgilagan xatti-harakat qoidalari boshqarish jarayonini
tashkil etishda muhim ahamiyat kasb etadi.
Ma’muriy huquq o‘zining tabiatiga ko‘ra davlat
hokimiyatini amalga oshirishni tartibga solishga, barcha
hokimlik organlarining faoliyatlarini qonunning aniq
doirasiga kiritishga da’vat etadi. Hokimlik funksiya lari -
ning sarhadlarini, boshqaruvning buyruq 
bozlik shakl 
-
lariga qarshi turishga yordam beruvchi yuridik me 
-
xanizmlarni belgilash ma’muriy huquqning muhim
41
III  b o b.  Ma’muriy huquq asoslari

---

42
Huquqshunoslik
elementla ridan biri hisoblanadi. Hokimlik qiluv chi tuzil-
malarning ichki tash kiliy faoliyati sohasidagi munosabat-
larni va davlatning nazorat faoliyatini ma’muriy huquq
amalga oshiradi.
Ma’muriy-huquqiy me’yorlar imperativ (qat’iy) qoi -
dal ar: 1) man qiladigan qoida (masalan, ko‘chada yu -
rish- turish qoidasiga rioya qilish); 2) majbur qiladigan
qoida (pasport tizimi qoidasini bajarish) yoki tanlash
huquqini beradigan vakolat qoidalari bo‘lishi mum 
kin
(masalan, biror o‘quv yurtining faoliyatini tekshirishni
tegishli vazirlik tomonidan amalga oshi rish).