«sharq» nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati

Huquq tizimi
Huquq  tizimi  o‘zaro  mustahkam  aloqada  bo‘lgan 
huquqiy elementlar yig‘indisidir.
Huquq  tizimi  –  bu  jamiyatdagi  mavjud 
huquq normalarining bir butun voqelik sifatida 
harakatlanishi,  huquq  normalari  va  sohalarini 
muayyan izchillikda, o‘zaro uzviy aloqadorlikda 
joylanishidir. 
Yuridik fanda huquq tizimi quyidagi qismlardan:
◊ huquq normasi; 
I bob. Davlat va huquq nazariyasi

---

39
◊ huquq instituti;
◊ huquq sohalaridan iborat. 
Huquq normasi – bu huquq tizimining eng asosiy, 
dastlabki  elementidir.  Huquqiy  normalar  jamiyatning 
ijtimoiy, iqtisodiy, siyosiy tuzilishi bilan belgilanadigan, 
хalq irodasini ifodalovchi davlat tomonidan o‘rnatilgan, 
bajarilishi  jamiyatning  barcha  a’zolari  uchun  umum-
majburiy  bo‘lgan,  ijtimoiy  munosabatlarni  tartibga 
soluvchi qoidalardir.
Masalan,  O‘zbekiston  Respublikasi  Konstitutsiya-
sining har bir moddasi huquqiy norma bo‘lib, bu huquq 
normasi  barcha  davlat  organlari,  jamoat  tashkilotlari, 
mansabdor  shaхslar  va  fuqarolar  uchun  majburiydir. 
Huquq  normasi  doimiy  qo‘llaniladigan  norma  bo‘lib, 
unda  bajarish  shartlari,  subyektlar  o‘rtasidagi  tartibga 
solinadigan ijtimoiy munosabatlar, taraflarning huquq va 
burchlari, bajarmaganlik uchun sanksiya belgilanadi.