“Sharq falsafasi va madaniyati” kafedrasi



Download 365,85 Kb.
Pdf ko'rish
bet1/9
Sana31.12.2021
Hajmi365,85 Kb.
#232202
  1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
qadimgi xitoyda falsafiy fikrlarning shakllanishi va rivoji



 

1

 



 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

O’ZBEKISTON  RESPUBLIKASI  OLIY  VA  O’RTA  MAXSUS  

TA’LIM  VAZIRLIGI 

 

 

TOSHKENT  DAVLAT  SHARQSHUNOSLIK  INSTITUTI 

 

“Sharq falsafasi va madaniyati” kafedrasi 

 

 

 

Ergashev  Urolbek  Berkinovich 

 

 

 

QADIMGI XITOYDA FALSAFIY FIKRLARNING  

SHAKLLANISHI VA RIVOJI 

 

mavzusida 

 

 

K U R S   I S H I 

 

 

 

 

5A120501 – “Falsafa tarixi” (yo’nalishlar bo’yicha) ta’lim yo’nalishi 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Toshkent-2015 


 

2

 



M U N D A R I J A: 

 

 

KIRISH……………………………………………………………………… 3 

 

 

I.BOB. Qadimgi Xitoyda borliq va inson haqidagi  

tushunchalarning shakllanishi………………………………………….  5-22 

 

1.01. Qadimgi Xitoy falsafasida dunyo va inson tushunchasi……………… 5 

1.02. Qadimgi Xitoyda falsafiy fikrlar rivoji (Lao Szi, Konfutsiy)………… 11 

1.03. Xitoy falsafasida naturfalsafiy g`oyalarning ahamiyati…..…………. 22 

 

 

II. BOB. Qadimgi Xitoy falsafasiy maktablari…………………………23-32 

 

2.01. Xitoyda fasafiy maktablarning yuzaga kelishi………………………  24 

2.02. Qadimgi Xitoy falsafiy maktablari ta`limotlarining  

hozirgi davrdagi ahamiyati………………………………………………… 29 

 

 

XULOSA…………………………………………………………………… 33 

 

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati………………………………………... 34 

 

 

 



 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


 

3

KIRISH 



 

Mazkur  kurs  ishining  dolzarbligi,  mamlakatimizning  mustaqilikka 

erishishi  sharofati  bilan  uning  xalqaro  ilmiy-falsafiy  va  madaniy    aloqalarining 

jadallashuvi,  xususan,  xalqimiz  o’zligini  anglash,  dunyoni  tanish  jarayonining 

chuqurlashib borayotganligi va fanga bo’lgan munosabatda ob’yektivlikni saqlash 

respublikamizda falsafa fani oldiga yangi talablar va vazifalar qo’ymoqda. 

Shuningdek,  XX  asrning  oxirlariga  kelib,  butun  dunyoda  ma’naviy-

axloqiy,  ijtimoiy  muammolar  ham  global  tus  ola  boshladi.  Ushbu  muammolarni 

har tomonlama hal etishda Sharq mamlakatlarida mintaqaga xos bo’lgan g’oyalar, 

qarashlarga murojaat etish ahamiyatlidir.    

Prezidentimiz  Islom  Karimov,  “Asrlar  mobaynida  xalqimizning  yuksak 

ma’naviyat,  adolatparvarlik,  ma’rifatsevarlik  kabi  ezgu  fazilatlari  Sharq  falsafasi 

va  islom  dini  ta’limoti  bilan  uzviy  ravishda  rivojlandi.  Va  o’z  navbatida  bu 

falsafiy-axloqiy ta’limotlar ham xalqimiz dahosidan bahra olib boyib bordi”

1

 deya 


ta’kidlagani Sharq falsafasiy tafakkurining ahamiyatini yana bir bor ifodalaydi. 

Undan  tashqari  davlatimiz  tomonidan  umumjahon  falsafiy  tafakkuri 

taraqqiyotiga  ulkan  hissa  qo’shgan  jahon  xalqlari    sivilizatsiyasining  boy  ilmiy-

falsafiy merosini o’rganish va shu asosda inson salohiyatini yuksaltirish, uni komil 

qilib  tarbiyalash  kabi  muammolarga  alohida  e'tibor  qaratilmoqda.  Qadimgi 

Xitoyning  ilg’or  falsafiy,  axloqiy,  ilmiy  va  ijtimoiy  g’oyalaridan  hozirgi  vaqtda 

ham bahramand bo’la olishimiz mavzuning dolzarbligiga asos bo’la oladi. 

Chunki biz Qadimgi Xitoy falsafasini chuqur o’rganish asnosida insoniyat 

kelajagi  va  taraqqiyoti  uchun  qonuniy  zarurat  sifatida  vujudga  kelgan  adolat, 

erkinlik,  yaxshilik,  insonparvarlik,  mehr-muruvvat,  saxovat  kabi  umuminsoniy 

ezgu tushuncha hamda amallarni o’zimizga singdirishimiz mumkin.    

Insoniyat  sivilizatsiyasining  beshiklaridan  sanalmish  qadimgi  Xitoy 

dastlabki  falsafiy  fikrlar  vujudga  kelgan  mamlakatlardan  biridir.  Qadimgi  Xitoy 

                                                             

1

 

Karimov.I.A. O'zbekistonning siyosiy-ijtimoiy va iqtisodiy istiqbolining asosiy tamoyillari. Toshkent, “O’zbekiston”, 1995, 9-bet



 


 

4

falsafasi  turli  xil  yo’nalish  va  oqimlarga  boydir.  Ularda  falsafiy  tafakkur 



qadriyatlarini ishlab chiqishga jazm qilgan mashhur kishilar, o’z davrining ko’zga 

ko’ringan  donishmandlari  tabiat,  jamiyat  va  inson  hayotiga  taaluqli  ko’pgina 

muammolarning  yechimini  topish  yo’llarini  izladilar,  o’z  davri  shart-sharoitlari 

ideallaridan kelib chiqib ta`limotlar  yaratdilar. Qadimgi Xitoy  falsafiy  maktablari 

tomonidan  yaratilgan  ta`limotlar  hozirgi  zamonda  ham  faylasuflar  tomonidan 

qiziqib o’rganilmoqda. Ayniqsa, Konfutsiychilik ta`limotining Xitoy, Koreya kabi 

mamlakatlarda  e`tiqod  darajasiga  ko’tarilganligi  va  hatto  hozirgi  kunda  ham  o’z 

ta`sirini  saqlab  kelayotganligi  Qadimgi  Xitoy  falsafiy  maktablarining  falsafiy 

tafakkur  xazinasiga  qo’shgan  hissalari  katta  ekanligidan  dalolat  beradi.  Kurs 

ishida  Qadimgi  Xitoy  falsafasining  turli  yo’nalishlari,  ularning  o’ziga  xos 

xususiyatlari va hozirgi zamondagi ahamiyatlari to’g’risida fikr yuritiladi. Albatta 

Qadimgi Xitoy falsafasi keng qamrovli bolganligi sababli uning barcha jihatlarini 

bitta  ilmiy  ishda  yoritib  bo’lmaydi.  Shuning  uchun  ham  mazkur  ishda  asosiy 

masalalar va biz uchun zarur ma’lumotlar bayon qilindi. 

  


Download 365,85 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish