Sharobiddin tojiboyev, nasibaxon naraliyeva

Nafas jarayoni. 
E u k ario t su v o 'tlard a nafas va fotosintez 
xloroplastlar va m itoxondriylarda am alga oshadi. K o 'k -y ash il 
su v o 'tlarid a nafas jaray o n larin in g quyidagi tiplari m avud:
Obligat fototroflar 
yo ru g 'lik d a, uglerod m anbai anorganik 
m odda b o i g a n sharoitdagilar; ularning ayrim lari au k so tro f b o 'lib
organik m oddaning ozginasini uglerod m anbai sifatida em as, 
vitam inlar k ab i foydalaniladi;
Fakultativ xem ogeterotroflar 
q o ro n g 'u d a ham o 'sao lad ig an
getero tro flar organik m oddani (glukoza, fruktoza, b itta yoki ikkita 
disaxarid) o 'z la sh tirib y o ru g 'd a o 'sa d i, x em o g etero tro f o 'sish i 
y o ru g 'd a g ila rg a nisbatan sekin ry beradi.
Fotogeterotroflikda 
y o ru g iik d a
organik 
m odda uglerod 
m anbai sifatida foydalaniladi.sianobakteriyalar 
m iksotrof 
oziq- 
lanish xusu siy atig a ega.
Akineta hosil qilish. 
N oqulay sharoit yu zag a kelishi bilan 
k o 'k -y a sh il s u v o 'tla r qalin p o 'stli tinim sporalarini hosil qiladi. U lar 
g 'a m la n g a n m o d d alar bilan to 'la b o 'lg a n
Akinetalar 
bir necha
87

---

y illa r d avom ida noqulay sharoit tugag u n g ach a hayotiy faoliyatini
saqlav oladi. M asalan. 
Anabaena 
sporalari 64 yiklan 
No.stoc
com m une
100 yildan k o ‘proqdan keyin ham unish qobiliyatini 
saq lagan.
K o'payishi. 
K o ‘k-yashil su v o 'tla rn in g b arch a tirik hujayralari 
k o 'p a y a
oldi. 
B ir h u jay ralilarn in g b o iin is h i 
bilan 
ularn in g
k o 'p a y ish i ham r o 'y beradi. K o ‘p hujayrali va koloniya hosil 
q ilg an larin in g h ujayralarini 
boMinishi 
b ilan
ularn in g
o 'sis h i. 
k attalash u v i r o 'y beradi, k o 'p a y ish i bilan b o g 'liq em as. H ujayrani 
b o 'lin ish i bir, ikki, uch y assilikda ro ‘y b erib, turli m orfoiogik 
k o 'rin is h id a ifodalanadi. Ipsim on tu zilg an larid a u z u n asig a k o 'n d a - 
lang rav ish d a b o 'lin ish i ro 'y beradi. A y rim larid a bitta ipning 
h u jay ralari ikki yo k i uch y assilikda b o 'lin is h i natijasida ikki yoki 
k o 'p q atorli trixom a (m asalan, 
Stigonem a
tu rk u m id a) hosil b o 'la d i. 
K o 'k -y a sh il s u v o 'tla r uchun hujayrani teng ikkita qism ga -