Sharobiddin tojiboyev, nasibaxon naraliyeva

Z A M B U R U G ‘L A R N IN G
F O Y D A S I
Biologik faol m oddalar hosil qiluvchi zamburugMar.
K o 'p la b z a m b u m g 'la r turli d o riv o r m oddalam i hosil qiladi.
80

---

1. A n tim ik r o b p r e p a r a t l a r - a n tib io tik la r. M a ’lum ki, birin- 
chi antibiotikni ingliz m ikrobiologi A .Flem ing Penicillum zam bu­
ru g 1 idan ajratib penitsillin deb nom lagan. Bu antibiotiklar farm ako- 
logiyada buyuk kashfiyot qildi.
2. Imm unm oduyatorlar. 
U lam ing ayrim lari sut em izuvchilar 
im m unitetini pasaytiradi, boshqalari m ikrob infeksiyasiga qarshi 
b o ‘ladi.
3. Rakka qarshi m oddalar 
- p o ‘kak va agarika zam bu- 
m g ‘laridagi (asosan ksilotroflar) polisaxaridlar.
4. Gormonal moddalar. 
A yrim zam bum gM am ing alkoloidla- 
ridan gorm onal preparatlar olinadi.
5. Xitin 
- faollangan k o ‘m ird an ham kuchliroq adsorbsiyalash 
(s o ‘rish) xususiyati tufayli yaralar kuygan jo y larn i tez tuzatadi.
Z am bum gM am ing 
k o ‘pchiligidan 
biopolim erlam i 
parcha­
laydigan faol ferm entlar olinadi. Pektinozalar (pektin parchalovchi), 
pro teazalar (oqsil parchalovchi), lipazalar (lipidlam i parchalovchi) 
zam burugM ar, m evalar va sabzavotlarni shirasini tiniqlantim vchi, 
yuvish vositalarig a q o ‘shim cha kabilar sifatida foydalaniladi. 
Zam burugM ardan a n ’anaviy ravishda organik kislotalar limon, 
itakon v a boshqa kislotalar olinadi. Fitopatogen zam bum gM ardan 
gibberillinlar, fuzikoksinlar olinadi, ular o ‘siliklardagi o ‘sish 
ja ra y o n larin i tezlatadi. 
Oziq va yem hashak zam burug‘lari. 
Bu 
zam bum gM ar ichida ikki gum h n in g vakillari m uhim hisoblanadi.
1. A chitqi S accharom yces cerevisae. BijgMsh natijasida qandni 
sp irt va k arbonat angidridga aylantirishi non, vino va pivo 
tay y o rlash d a h am d a sp irt ishlab chiqarishda qadim dan qoMlanilib 
kelinadi.
2. X altach ali zam bum gM am ing va bazidiyani m akrom itset- 
larning m evatanalari bizn in g issiq iqlim li respublikam izda tabiiy 
oziq m ahsuloti sifatida ju d a kam foydalanilsa, R ossiya, Y evropa 
aholisi u lam i shundayligicha, quritilgan va konservalangan holda 
istem ol qilinadi. B u zam burugM am i oziq sifatida iste ’m ol qilinishi 
x av fsiz em as, kuchli zah arlanishlarga hatto oMimga olib keladi.
81

---

M A X S U S QIS'M
Ilgari tuban o 'sim lik la r deb qaralgan bu o rganizm lar (sensu 
stricta) m ustaqil tarixiy taraqqiyotga ega b o ‘lgan guruhlarni ( katta 
olam , olam ) o ‘z ichiga olgan. T urli tad q iqotchilarda ularning soni 
bir xil em asligini k o ‘ram iz
Q rg an izm lam in g m eg asistem asi
|