Шахс ва жамият ўқитувчи учун услубий қўлланма

Кутиладиган натижалар:
Ўқитувчи: Қисқа вақт ичида ўқувчиларга дарс мазмунини ўзлаштириб олишга ёрдам беради. Маънавиятнинг жамият роли, дунё ривожланишини уйғунлаштириш муаммолари ва маънавий омиллар, дунё динлари ва уларнинг ҳозирги жамият ҳаётидаги ўрни тўғрисида ўқувчиларнинг билимларини кенгайтиради.
Ўқувчилар: Янги билимларни ўзлаштирадилар. Якка тартибда ва гуруҳ таркибида ишлашни ўрганадилар. Нутқларини ривожлантирадилар. Қисқа вақт ичида кўп билимларни эгаллайдилар.


Дарснинг мундарижаси

Дарснинг бориши	Вақти
1. Ташкилий қисм 2. Ўтилган материални такрорлаш 3. Синф билан ишлашнинг турли усулларидан фойдаланган ҳолда асосий ва қўшимча матнларни ўзлаштириш орқали дарснинг мазмунини тушунтириш. 4. Кичик гуруҳларда кластер услуби бўйича ишлаш. 5. Янги мавзуни мустаҳкамлаш – “ФСИ” технологияси. 6. Дарсни якунлаш, ўқувчилар билимини баҳолаш. 7. Уйга вазифа	5 минут 10 минут 30 минут 10 минут. 20 минут. 10 минут 5 минут.

ДАРСНИНГ БОРИШИ

1. Ташкилий қисм:

Дарс режаси эълон қилинади (у доскага ёзилиши ёки илгаридан ёзиб тайёрланган ватман қоғози доскага илиб қўйилиши мумкин):

• 
  Маънавиятнинг жамият ҳаётидаги ўрни.
  
• 
  Мустақиллик ва халқнинг маънавий уйғониши.
  
• 
  Инсон ва жамият ҳаётида диннинг ўрни.
  
• 
  Диний экстремизм ва ақидапарастлик хавфи.
  
• 
  Ҳуқуқий онг ва жамият.
  

2. Уй вазифасини текширишга қадар ўтган машғулот мазмунини ўзлаштириш бўйича ишлаш зарур. Бунда қуйидаги саволларни бериш мумкин:

• 
  Одамлар, гуруҳлар, ҳамжамоалар ва мамлакатларнинг ҳаётини можароларсиз қандай тасаввур қиласиз?
  
• 
  Сиз инсонийлик тушунчасини қандай тушунасиз?
  
• 
  Ватанимизда ўрта асрларда инсоннинг ахлоқи ҳақидаги мулоҳазалар қандай ривожланган?
  
• 
  Одамларнинг ўзаро муносабатларидаги шафқатсизлик ҳақида гапириб беринг.
  
• 
  Шафқатсизлик қай тарзда ўта шафқатсизликка айланиб кетиши мумкинлигини тушунтириб беринг.
  

Ўқитувчи ва аудитория ўқувчиларнинг жавобларини эшитишади. Мустақил ва ўзига хос жавоблар рағбатлантирилади
3. Янги мавзуни тушунтириш ўқув қўлланмасидаги матнларни ва оммавий ахборот воситалари хабарларини ўзлаштиришга йўналтирилган турли усуллардан фойдаланиш билан олиб борилади. Масалан, аудитория 4 гуруҳга ажратилади. Ҳар бир гуруҳга ўқув қўлланмасининг 132 – 135 бетларидаги матндан, ўқувчиларнинг фикрича, шу қисмнинг мазмунини очиб берувчи ва асосий деб ҳисобланувчи таянч сўз ва ибораларни топиш вазифаси қўйилади. Ўқитувчи томонидан берилувчи ва ОАВдан олинган матндан ҳам шу каби асосий тушунчалар излаб топилади. Сўнгра ҳар бир гуруҳ бутун аудиторияга ана шу таянч сўзларнинг муҳимлигини очиб бериши керак. Бошқа гуруҳлар унга ўз қўшимчаларини киритиши мумкин. Бунинг учун ўқувчилар дарсгача уйларида ушбу мавзу материаллари билан танишишлари зарур бўлади.
4. Кичик гуруҳларда ишлаш.
Ўқитувчи янги мавзу атама ва тушунчалари билан кластер технологияси бўйича ишлаш қулай бўлиши учун ўқувчиларни кичик гуруҳларга бўлади. Бунда ана шу тушунчаларни ўқувчиларнинг ўзлари таърифлаши ва уларнинг жамият маънавий ҳаёти учун муҳимлигини тушунтириб беришлари катта аҳамиятга эга.

5. Янги мавзуни мустаҳкамлаш учун ўқувчиларнинг ўз шахсий фикрларини асослаб беришлари, яъни “ФСИ” технологияси таклиф қилинади. Бунинг учун ҳар бир гуруҳга учтадан қоғоз варақлари берилади. Уларнинг бирининг ўнг ёки чап бурчагига Ф, иккинчисига С, учинчисига И ҳарфлари ёзилган бўлади. Бунда:

Ф - ўз фикрингни баён қил;
С - нима учун шундай фикрда эканлигингга бирон-бир сабаб келтир;
И - мисол билан келтирилган сабабни изоҳла деган маънони билдиради.
Масалан: