Шахс интеллектуал салохиятига эришишида интеграциялашган таълимнинг ўрни

---

 

 

 

 

 

 

 

 

Xorijiy mamlakatlarda 

pedagogika fanini o’qitilishi  

 

 

 

 

303 guruh talabasi 

Aknazarova Sevara

---

 

2 

 I BOB. XORIJIY DAVLATLARDA TA’LIM SOҲASIDAGI ISLOҲOTLAR 

VA TAJRIBALAR 

1.1. Sharq va G’arb mutafakkirlarining ta’lim sohasidagi g’oyalari. 

Umuman  olganda  ta’lim  nazariyasi  bo’yicha  donishmand  allomalarimiz  va 

mutaxassis – olimlar  ko’plab shug’ullanganlar. 

“Antik  pedagogikada  tabiatga,  atrof  –  muhitga,  o’zaro  insoniy  munosabatlar 

majmuasi  bo’lgan  donishmandlik  pedagogikasi  shakllangan.  Bu  vaqtlarda  ta’lim  – 

tarbiyaning  bosh  maqsadi  ham  yoshlarda  donishmandlik  sifatlarini  shakllantirish 

bo’lgan. 

Donishmandlik  pedagogikasida  yoshlarda  mehnatsevarlik,  ma’naviy  –  axloqiy 

sifatlar  bilan  uyg’un  rivojlantirilishi  maqsadga  muvofiq  ekanligi  ilgari  surilgan.  Bu 

pedagogik  qarashlar  mashhur  “Avesto”  (er.  av.  VII  asr)  asarida  va  qadimgi 

Xitoyning  Daos  maktabi  (er.  av.  III  asr)  tajribalarida  aks  etgan  edi.  Eramizdan 

avvalgi  II  asrlarga  kelib  O’rta  Osiyo,  qadimgi  Ҳindiston  pedagogikasida  saxiylik, 

sofdillik,  inson qalbi kabi tushunchalar  ilgari  surildi. 

610  yillarga  kelib,  islom  dinining  muqaddas  kitoblari  “Qur’oni  Karim”, 

“Ҳadisi  sharif”  da  inson  mohiyati  to’la  ochib  berilib,  komil  inson  tarbiyasi  bosh 

maqsad qilib qo’yilgan edi. 

Qur’oni  Karimdagi  ta’lim  –  tarbiyaga  oid  ulug’  xazina  Al  –  Buxoriy 

hazratlarining  hadislarida  beriladi.  Ta’lim  –  tarbiya  insoniy  munosabatlarning 

falsafiy  asoslari  tasavvuf  ilmida  ochib  berila  boshladi.  Antik  falsafada  ham  zohiriy 

va  botiniy  ilmlar  uyg’un  qaralar  edi.  Demokrit,  Pluton,  Arastu  asarlarida 

insonparvarlik  g’oyalari  ilgari  surilgan  edi. 

Al  –  Farobiy,  Abu  Rayhon  Beruniy,  Ibn  Sino  asarlarida  ong va fan o’zviyligi 

ilgari  surildi.  Al  –  Xorazmiy,  Umar  Xayyom,  Ahmad  Farg’oniy  ta’limda  amaliy 

faoliyat  ustivorligi  g’oyasini  ilgari  surishdi.  XIII-XIV  asrlarda  Abdulholiq 

G’ijduvoniy, 

Bahouddin 

Naqshbandiy 

hazratlarining 

ulug’ 

tariqatlarida 

mehnatsevarlik,  insonparvarlik,  poklik,  soflikning  asosi  ekanligini  nazariy  va 

amaliy  isbotlab: