Шахс интеллектуал салохиятига эришишида интеграциялашган таълимнинг ўрни



Download 248,32 Kb.
Pdf ko'rish
bet2/12
Sana18.07.2021
Hajmi248,32 Kb.
#122719
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Bog'liq
xorijiy mamlakatlarda pedagogika fanini oqitilishi

“Quling mehnatda bo’lsin, 

Olloh  qalbingda  bo’lsin”  degan  shiorini  ilgari  surdilar  va  unga  o’zlari 

hayotlarida  ibratona amal qildilar. 

Mirzo  Ulug’bek  ta’limda  tadqiqot,  kuzatish,  umumlashtirish  g’oyasini  ishlab 

chiqdi,  bu  g’oyani  amalda  tadbiq  qilib  maktablar  ochdi,  darsliklar  yozdi, 

observatoriya tashkil  qilindi. 

XV-XVI 


asrlarda 

Alisher 


Navoiy 

boshchiligidagi 

mutafakkirlar 

insonparvarlik  g’oyasi nazariyasi  va amaliyoti  bo’yicha ulug’ ishlar  qildilar. 

Ma’lumki,  ta’limda  asosiy  rol  ta’lim  beruvchiga  yuklatiladi  va  uzluksiz 

ravishda  ta’lim  oluvchiga  bilim  beriladi.  Ta’lim  oluvchilar  faoliyati  esa  ta’lim 

beruvchidan  chuqur  va  ongli  ravishda  bilim  olishdan  iboratdir.  Bu  borada  G’arb 

mutaffakkirlaridan  Gelvesiy,  Didro,  R.Ouyenlar  tarbiyani  ustuvorligi  g’oyasini 

ilgari  surishdi.  K.D.Ushinskiy,  L.N.Tolstoy  ta’lim  va  tarbiyani  uyg’unligi 

g’oyasini  ilgari  surishdi.  S.G.Shaskiy,  L.V.Zankov,  Suxomlinskiylar  ta’limda 

amaliyotni  tadbiqiy,  ongli  o’zlashtirish  ahamiyatiga  ega  ekanligini  ishlab  chiqishdi. 

Ayniqsa,  Nemis  faylasufi,  pedagog  va  psixologi  Iogann  Fridrix  Gerbart  (1776  - 




 

1841)  ning  xizmatlari  katta  bo’lib,  u  ta’lim  oluvchilarning  aqliy  rivojlanishi  va 



ularning  intellektual  ko’nikmalarini  shakllantirish  maqsadida  ta’lim  nazariyasini 

ishlab  chiqishga  harakat  qilgan.  U  ta’lim  oluvchilarga  berilayotgan  bilim  ularning 

sezgi  va  irodasini  rivojlantirishi  va  ta’limning  tarbiyaviy  xarakteriga  ta’siriga 

alohida  e’tibor bergan. 

Ҳozirgi  vaqtgacha  ta’limning  avtoritar  modelini  qo’llab  –  quvvatlaydigan 

maktablarda,  an’anaviy  ta’lim  sifatida  Gerbart tamoyillari  qo’llanilib  kelinmoqda. 

Ta’lim  nazariyasiga  katta  hissa  qo’shgan  mutaxassis  –  olimlardan  biri  Yan 

Amos  Komenskiy  (1592  -  1670)dir.  U  ta’lim  nazariyasi  bo’yicha  birinchi 

fundamental  asar  yozgan  olimdir.  Uning  asarining  nomi  “Buyuk  didaktika”,  deb 

atalib,  u 1657 yilda  nashr qilingan. 

Ya.A.Komenskiy  o’z  asarida  qunt  bilan  ko’p  sonli  bo’limdan  foydalangan 

holda  ta’lim  xususiyatlarini  ko’rib  chiqadi,  narsalar  tabiatiga  tayanib  ta’limning 

“kelib chiqishini”  va tamoyillarni  shakllantiradi. 

Amerikalik  faylasuf,  psixolog  va  pedagog  Jon  D’yui  (1859  -  1952)  ta’lim 

oluvchi  faoliyatini  faollashtiruvchi  soha  tarafdori  sifatida  maktablarni  keskin 

yangilashda  qatnashdi.  Bosh  maqsad  bilimni  yetkazib  bermasdan,  balki  ta’limni 

shaxsiy  tajriba  asosida,  ya’ni  bolalarning  tug’ma  qobiliyatini  rivojlantirish  uchun 

sharoit yaratish  maqsadida u maktab tizimini  isloh qilishni  taklif  etdi. 

An’anaviy  ta’lim  tizimiga  qarshi  D’yui  va  uning  hamkorlari  yaratgan  konsepsiyasi 

(qarashlari  tizimi)  “ilg’or”  deb  ataldi.  Ilg’orlar  didaktikasi  ko’pincha  erkin  tarbiya 

g’oyasiga  tayangan.  Erkin  tarbiyani  fransuz  faylasuf  –  ma’rifatparvari  J.J.  Russo 

(1712  -  1778),  nemis  pedagogi  F.A.Disterverg  va  o’sha  davrdagi  ma’rifatparvar 

pedagoglardan,  rus  yozuvchisi,  mutafakkir  va pedagog L.N.Tolstoy (1828 – 1910) 

Yasnopolyanadagi  maktabda bolalarni  erkin  tarbiyalash  g’oyasini namoyon etgan. 

 


Download 248,32 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish