Shaharsozuk tarixi

may
sumda ko‘proq seziJadi, devorlaming 
temir sirti haddan tashqari qattiq qiziydi. Shamol bcrish qurilmalari 
esa yaxshi ishlamaydi. Shahar savdo markazi va mikrorayon savdo- 
maishiy xizmat korxonalari Navoiy shahrida qurilgan, savdo markazlari 
Toshkentning yangi mikrorayonlarida loyihalashtirilgan va qurilgan.
Taxminan 60-yillardan respublikada savdo inshootlari va uning 
asosiy qismi — savdo zallarini loyihalashtirishda yangi i/.nalish yuzaga 
keldi, u xaridom ing bemalol borib, molni tanlab olishiga imkon 
beruvchi qulay xizmat ko‘rsatish rejasiga asoslangan. Toshkentning 
markaziy qismi - teatr maydoni 1964-yilda yangi - uch qavati Markaziy 
univermagga ega bo‘ldi (arxitektorlar L. Blal, L. Komissar, A. Fraytag).
M UM ning P simon rejasi seysmikka qarshi choklar bilan birlash- 
tirilgan uch bo'limdan tashkil topgan. 375 ishchi o'rniga mo‘ljallangan, 
maydoni 9 ming kv.m zallari balandligi 3,85 m bo'lgan do'konning 
yorug‘, keng savdo zallari arxitekturaviy rejaviy tuzilmasi savdoning 
yangi shakllariga ko‘ra tashkil etilgan: salonlar, o ‘z-o ‘ziga xizmat 
k o ‘rsatish tartibidagi savdo, m ollarni pcshlaxtalarga, stollarga, 
tokchalarga ochiq terib qo'yish - bular xaridoming molni bemalol 
tanlashini, mollarning keng namoyish qilishni ta’minlaydi. Birinchi — 
u ch in ch i qavat zallari o ‘zaro zinapoyalar va eskalatorlar bilan 
bogTangan. Intereming kenglik asosi — katta uchnetti zalda texnologiya 
va arxitekturaviy kompozisiya masalalari mohirona hal etilgan boTib, 
yangi pardoz ashyolari keng foydalanilgan. Simmctrik kompozisiyali 
M U M binosi mahobatli, monumentaldir. Shimolga qaragan bosh va 
yon fasadlar katta oynavand vitraj ko£rinishida hal etilgan, u birinchi 
qavat darajasidagi temir-beton ustunlarga tayangan va savdo zallari 
intererini ochib beradi. Birinchi qavat devorlari yaxlit peshtaxtalar 
tasmasi bilan aylantirib chiqilgan, faqat univermagga kiraverishdagina 
uzilgan bo‘lib, yuqori qavatlarga nisbatan birmuncha ichkariroqqa 
olingan.