|
Vazirlar Mahkamasi binosi
1999-
yilda shikastlangan edi. Qayta qurish jarayonida bino chidamlihgini
oshirish va inshoot obro‘siga muvofiq keladigan salobatliroq va
ko'rkam roq yangi arxitekturaviy qiyofa yaratish vazifasi ko‘ndalang
qo‘yilgandi.
Toshkent. Senat binosi, 2007-y. «Toshgiprogor» instituti.
154
60-yillarnmg jozibasiz beton arxitekturasiga qarshi o ‘laroq binoning
yangi qiyofasi ikki tusdagi rangning uyg'un mushtarakligiga asoslangan
bosiq va jiddiy uslubda hal etilgan - biri tepa devoming oynavand
zarrin rangi bo‘lsa, ikkinchisi sayqallangan qizil granit qoplamaU pastki
qism («Toshkentboshreja»).
Bino va interer rejasi ham m a’muriyatning yangi talablariga muvofiq
o‘zgarishlarga duch kelgan. Masalan, ichki patio hovlicha — piramida
shakhdagi tiniq tomii, hashamdor qishki boqqa aylantirilgan xonalar
pardozi yanada nafis va did bilan bajarilgan.
0 ‘zbekiston Respublikasi mustaqilligining 15 yilligiga 14 qavatli
m a’muriy bino va unga yondosh 8 qavatli bino qayta tiklandi. Ular Sh.
Rashidov ko‘chasida joylashgan («Toshgiprogor» instituti). Mazkur bino
0 ‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi binosi bilan birgalikda
Mustaqillik maydoni va shohrox qurilishini vujudga keltiigan. Ularga
Mustaqillik maydoni va Sh. Rashidov ko'chasi lomondan kiriladi.
Qayta qurilgan 14 qavatli m a’muriy bino N -simon shaklda bo‘lib,
reja 48,0x45,0 m li o ‘lchamga ega. Qo'shimcha qilib qurilgan bo‘lak
unga yopishgan bo‘lib, 7—11 qavatdan iborat ichki kenglik (atrium)
hosil qilgan. Bino o'lchamlari 42,0x14,5 m 1—2 qavat balandligi — 4,2
m yuqorilariniki — 3,3 m dan. Qo'shimcha binoning birinchi qavatida
vestibyullar guruhi, 150 o ‘rinli oshxona joylashgan. Ularga atriumli
bo‘shliq orqali tepadan yorug‘ tushib turadi; shuningdek xo'jalik va
yordamchi xonalar ham bor. Vestibyul 8,4 m balandlikdagi ikki derazali
kenglikka ega, erosti qismida esa texnik xonalar mavjud. Yuqorigi
qavatlarda vestibyul, vazirliklar, qo‘mitalar, aksiyadorkompamyalammg
kabinetlari joylashgan. 2-qavatda 120 o ‘rinli matbuot zali bor.
Devorlar yechimi zamonaviy, lo‘nda. Katta oynavand sirtlar, pilyastr
(bir yoni chiqiq ustun)lar, 14 va 8 qavatli bloklar burchaklarida
joylashgan derazasiz yuzalar unga m a’muriy bino qiyofasini berib
turadi.
Burchaklardagi yuzalar va panjara oq rangli alpandan, bir yoni
chiqiq ustunlar esa ochjigarrang tusli alyuminiydan qilingan. Binoning
pastki poydevor qismi (sokol) qizil rangdagi granit taxtachalar bilan
qoplab chiqilgan.
Davlatimiz rahbarining tashabbusi va g'oyasi asosida poytaxtimiz
markazida Mustaqillik maydoniga tutash hududda «Ma’rifat markazi»
m ajm uasi bunyod etildi (2011-yil, noyabr). Ushbu zam onaviy
muhtasham majmuada Simpoziumlar saroyi va Ahsher Navoiy nomidagi
0 ‘zbekiston milliy kutubxonasi joylashgan bo‘lib, istiqlol yillarida barpo
155
etilgan Yoshlar ijod saroyi, Tasviriy san’at galereyasi, Poytaxt biznes
markazi kabi betakror inshootlarga hamohang tarzda yaxlit kom-
pozitsiyani tashkil qilgan.
Majmuaga kirib borishingiz bilan betakror arxitektura va landshaft
yechimi nomoyon bo‘ladi. Kiraverishda har ikki yonida bunyod etilgan
musiqali yoritish faworalari na faqat umumiy manzarani landshaft
dizayni bilan go‘zallashtirgan, balki m ikroiqlim yaratishga ham
mo'ljallangan.
Eng mohir xalq ustalari tom onidan yaratilgan o ‘yma naqshli katta
eshikdan Saroy ichiga qadam qo‘yar ekanmiz, har tomonga yorug‘lik
va nur taralayotganini ko‘ramiz. Binoning ichki bezaklari nurdan
osmondagi yulduzlardek jimjima qilar edi. Saroy devorlaridagi seijilo
naqshlar adl m arm ar ustunl;ar, moviy gumbaz va boshqa milliy
m e’moriy yeehimlar ajdodlarimizning asriy an’analari davom etayot-
ganidan dalolatdir.
Simpozium saroyining asosiy foyesiga ishlangan «Ona yurtim —
0 ‘zbekiston» va «Ma’rifat bo'stoni» deb nomlangan badiiy pannolarda
ijodkorlar hayoti falsafasini namoyon etishda juda kam uchraydigan
terma naqsh, ya’ni mozaika uslubidan samarali va oqilona foydalan-
ganlar. Ikkala panno ham interyerga ko‘rkamlik bag'ishlab ta’surotini
yanada boyitadi.
Simpoziumlar saroyining 1000 o ‘rinii katta zali o‘z salobati va
mahobati bilan hayratga soladi. Memoriy yechimiga ko‘ra, gumbaz
tagidagi gir aylana qilib joylashtirilgan ravoqli 36 deraza tanobiyni
butun kun davomida tabiiy yorug‘Iik bilan ta ’minlaydi. U asosan
mamlakatimizda ishlab chiqarilgan mebellar, zamonaviy axborot-
kommunikatsiya texnologiyalari bilan jihozlangan. Barcha kompyutrlar
intmetga simsiz ulangan.
M a’rifat markazi tarkibida joylashgan Alisher Navoiy nomidagi
0 ‘zbekiston Milliy kutubxonasi ham o ‘ziga xos m e’moriy yechimi
bilan ajralib turadi. Uning kiravcrish qismi (bosh vestibuli) baland
atrium uslubida ochiq ranglarda ishlangan. R o ‘paradagi devorga
0 ‘zbekiston Prezidenti I.A. Karimovning «Har qaysi davlat, har qaysi
millat birinchi navbatda o'zining yuksak m adaniyat, m a’rifat va
m a’naviyati bilan kuchlidir* deb yozilgan so‘zlari alohida m a’no va
aham iyat kasb etadi. H aqiqatan ham A lisher N avoiy nom idagi
0 ‘zbekiston Milliy kutubxonasi ana shunday zamonaviy koshonaga
joylashtirilganing o ‘zi mamlakatimizda m a’naviyat va m a’rifat taraq-
qiyoti uchun ko‘rsatilayotgan ulkan g‘am ho‘rlik va e’tiboming yana
156
bir ramzi bo‘ldi. Kutubxonaning yangi binosida kitoblar muzeyi, o'quv
zallari, kitoblar do'koni, kinomarkaz, intrnet va mediamarkaz, bolalar
xonasi, dam olish xonalari o ‘rin olgan.
Yangi bino zamonaviy texnologik asbob-uskunalar bilan jihozlangan
b o ‘lib, avtomatlashtirilgan yaxlit axborot-kutubxona tizimiga ega.
Axborot-kutubxona fondini belgilangan m e’yorlar asosida saqlashning
avtomatlashtirilgan tizimi mavjud.
Kutubxonaning o'quv zallariga elektron katalog, intrnet va elektron
m a’lumotlar bazasiga ulangan kompyuterlar o'matilgan. Ilmiy xodimlar,
nota-m usiqa nashrlar tadqiqotchilar va nogironlar uchun alohida
qulayliklar yaratilgan.
Azim poytaxtimiz chiroyiga chiroy qo'shgan «Ma’rifat markazi»
o'zbek milliy arxitektura va shaharsozlik maktabining yana bir yorqin
namunasidur.
Do'stlaringiz bilan baham: |
