Шаҳарсозлик нормалари ва қоидалари

6. АНОРГАНИК ВА ОРГАНИК МАТЕРИАЛЛАР БИЛАН МУСТАҲКАМЛАНГАН ЙИРИК БЎЛАКЛИ, ҚУМЛОҚ ВА ГИЛЛИ ГРУНТЛАРДАН АСОС ВА ҚОПЛАМАЛАР ҚУРИШ
6.1 Йирик бўлакли, қумлоқ ва гилли грунтларни боғловчи материаллар билан мустаҳкамлаш қатламнинг вазифаси, аэродром конструкцияси, грунт, иқлимий ва бошқа шароитларга қараб қуйидагича бажарилиши керак:
- аралашма компонентларини бир марта ёки кўп марта ўтадиган грунт аралаштириш машиналари ёрдамида жойда аралаштириб;
- аралашма компонентларини стационар аралаштириш қурилмаларида ёки заводларда аралаштиргичлар ёрдамида, одатда мажбурий тарзда, аралаштириб.
Қум-цемент аралашмасини асоснинг юқори қисмига аралаштириш ва сингдириш (босиб сингдириш) усули билан.
Асос (қоплама) ларни қуришни бошлашдан олдин лойиҳавий кенглик, кўндаланг нишабликлар ва асос чеккаларининг тўғри чизиқлилигига риоя қили-нишини таъминловчи режага олиш ишлари бажарилиши, шунингдек грунт асос юқори қисмининг зичлиги ва намлиги текширилиши керак.
6.2 Йирик бўлакли грунтларга боғловчилар билан ишлов берилаётганда уларда 40 mm дан йирик доналар бўлмаслиги лозим; агар йирик бўлакли грунт-ларда 25 mm дан йирикроқ ўлчамли зарралар бўлмаса, ўлчами 2 дан 25 mm гача бўлган зарраларнинг умумий миқдори грунт массасининг 70% дан ошмаслиги керак.
Йирик бўлакли грунтлар таркибидаги ўлчами 0,5 mm дан кичик бўлган зарралар учун пластиклик миқдори W_пл. 12 дан ошмаслиги керак.
Йирик бўлакли грунтларни бир ёки кўп марта ўтадиган грунт аралашти-риш машиналари ёрдамида компонентларни жойда аралаштириш усули билан мустаҳкамлаш чоғида грунтда ўлчами 25 mm дан катта зарралар бўлмаслиги керак.
6.3 Гилли грунтлар (оғир супесь, суглинок ва гил) га ҳар қандай боғловчи материаллар билан ишлов беришдан олдин улар майдаланиши керак. Грунт-ларнинг майдаланиш даражаси ва намлиги сменада бир марта текширилиши лозим.
Майдаланган грунтлар таркибида 5 mm дан ортиқ ўлчамдаги чанг-гил қу-моқлар миқдори массанинг 25% дан ошмаслиги, шу жумладан 10 mm дан ортиқ ўлчамдаги қумоқлар миқдори 10% дан ошмаслиги керак.
Намлик миқдори кам бўлган (оқувчанлик чегараси намлигининг 0,3 дан кам) оғир суглиноклар ва гилларни ҳаво ҳарорати 20 °С дан юқори бўлган қу-руқ вақтда майдалаётганда унга юза-фаол моддалар қўшимчалари (сульфит-ачитқи бражкаси, намловчи ОП-7 ёки ОП-10, ҳавони тортувчи нейтралланган қатрон, кремний органик суюқлиги ГКЖ-4) киритилиши керак.
Қўшимчалар грунтга сувли эритма кўринишида грунт аралаштириш ма-шиналарининг тақсимлаш қурилмаси орқали 3-жадвалда белгиланган миқдорда киритилиши лозим.