Шаҳарсозлик нормалари ва қоидалари шаҳарсозлик

 
Шовқин, вибрациялар, 
электрмагнит майдон ва 
радиациядан ҳимоя қилиш 

---

130-бет. ШНҚ 2.07.01-03 
 
319. Турар жой қурилишларида 
шовқин манбалари автомобиль ва 
темир йўл транспорти, темир йўл 
транспорти объектлари, фуқаролик 
авиацияси самолётлари ва вертолёт-
лар, коммунал-транспорт ва саноат 
корхоналари, очиқ трансформатор 
кичик станциялари, насос қурилма-
лари ва иссиқхоналар бўлади. 
320. Турар жой ва жамоат бино-
лари ҳамда уларга ёндош ҳудудлар 
учун йўл қўйиладиган шовқин дара-
жалари «Турар жой ва жамоат бино-
лари ва турар жой қурилиши 
ҳудудида йўл қўйиладиган шов-
қиннинг 
санитария 
нормалари», 
шунингдек ҚМҚ 2.01.08-96 «Шов-
қиндан ҳимоя қилиш» бўйича 
олинади. 
321. Авиация шовқинининг йўл 
қўйиладиган 
даражалари 
ГОСТ 
22283-88 «Авиация шовқини. Турар 
жой қурилишида шовқиннинг йўл 
қўйиладиган даражалари ва уларни 
ўлчаш усуллари» га мувофиқ белги-
ланади. 
322. Шаҳарлар ва бошқа аҳоли 
пунктлари кўчалар ва йўлларида 
транспорт оқимларининг шовқин 
тавсифлари ГОСТ 20444-85 «Шов-
қин. Транспорт оқимлари. Шовқин 
тавсифларини ўлчаш усуллари» га 
мувофиқ ўлчаш зарур. 
323. Транспорт 
оқимлари, 
рельсли 
транспорт, 
коммунал-
транспорт объектлари ва бошқа шов-
қин манбаларидан товуш эквивалент 
даражалари - LА
экв
, дБА бош режа 
босқичида 9-илованинг 1-6-жадвал-
лари бўйича аниқланади.
324. Аэродромларда ва аэро-
портларда самолётлар учиши ва 
қўнишида товушнинг ҳисоблана-
диган энг кўп ва эквивалент дара-
жалари «Фуқаролик авиацияси аэро-
портларининг атрофларида турар 
жой қурилишининг шовқин шароит-
лари юзасидан чекланиш зоналари 
белгиланиши бўйича тавсиялар»га 
мувофиқ белгиланади, СССР Давлат 
қурилиш қўмитаси, НИИСФ, М., 
1987 . 
325. Товуш даражасининг да-
рахтзорлари иҳоталари билан дБА 
даги LА
кўк 
пасайтирилиши 9-илова-
нинг 7-жадвалига кўра олиниши 
керак.
326. Турар 
жой биноларида 
вибрацияларнинг йўл қўйиладиган 
даражалари 
ҚМҚ 
2.05.04-97 
«Метрополитенлар» ва «Турар жой 
уйларида йўл қўйиладиган вибра-
циялар санитария нормалари» № 
1304-75 га мувофиқ келиши лозим. 
327. Радиотелевизион 
узатиш 
станциялари, фуқаролик авиация-
сининг радиолокация станциялари, 
юқори кучланишли электр узатиш 
ҳаво линияларини жойлаштиришда 
№ 0096-00-сонли «Аҳолини радио-
техник объектлар яратувчи электр-
магнит майдонлардан ҳимоя қилиш-
нинг вақтинча санитария нормалари 
ва қоидалари», № 2284-81-сонли 
«Электрмагнит майдонининг дара-
жасини аниқлаш ва фуқаролик авиа-
цияси ОВЧ-, УВЧ- ва СВЧ-радио-
техник воситаларини жойлашти-
ришга гигиеник талабларни аниқлаш 
бўйича услубий кўрсатмалар» ҳамда 
«Электр қурилмалар ўрнатиш қои-
далари» (ПУЭ) га асосланиш лозим. 
Радиациядан ҳимоя қилишни 
таъминлашда Ўзбекистон Респуб-
ликаси Давлат Геология қўмитаси 
«Қизилтепагеология» Давлат геоло-
гик корхонаси ўтказадиган шаҳарлар 
ва бошқа аҳоли пунктларининг 

---

ШНК 2.07.01-03 131-бет 
радиоэкологик тадқиқоти натижа-
ларини ҳисобга олиш лозим.
328. Радиоактив 
моддаларни 
ишлаб чиқаришда, ишлов беришда, 
қўллаш, сақлаш, ўзгартириш, зарар-
сизлантириш ва кўмилишида радиа-
цион хавфсизлик таъминланиши 
«Радиацион хавфсизлик нормалари» 
(НРБ 76/87) ва «Радиоактив мода-лар 
ва 
ионлаштирувчи 
нурланиш-
ларнинг бошқа манбалари билан 
ишлашнинг асосий санитария нор-
малари» (ОСП 72/87) га мувофиқ 
амалга оширилади.