Sh. R. Ikramov, R. N. Abdullaev maxsus texnologiya (Donali trikotaj qismi) “ t afakku r b o ‘sto n i”

X 
О 
О 
к 
в
II
.
III <
IV
3.11-rasm . Mahsulotning dastlabki qatorini avtomatik tarizda ribana
2+ 2 asosida hosil qilish.
ikkinchi halqa qatori ribana 2+2 o ‘rilishda hosil etiladi. Ikkinchi 
halqa qatorini hosil qilishda chiviqli po‘lat sim 
1
birinchi shakllangan 
yarim halqalar sirtidan 
P
kuch bilan ta’sir etib, yangi halqa qatorining 
shakllanishini ta ’minlaydi. Mahsulotning dastlabki qismini ribana 2+2 
o ‘rilishda ajratuvchi qatorsiz to ‘qish jarayoni murakkab bo‘lib, orqa 
ignadon oldingi ignadonga nisbatan siljib, ikki marotaba joylashish 
holatini o'zgartiradi. Ignadonni siljitish operatsiyasi to'quv avtomatini 
vaqtinchalik ishdan to‘xtatib bajariladi, bu esa avtomat ish samara- 
dorligiga salbiy ta’sir etadi.
Mahsulot qismlarini ajratuvchi qatorsiz ribana o‘rilishlarda ishlab 
chiqarishda xomashyodan samarali foydalaniladi, shu bilan birgalikda 
dastlabki qator halqalari nuqsonsiz shallanishi ta’minlanadi.
3.12. Aylana ignadonli (KLK 14 EM) kupon to‘quv mashinada
kuponning dastlabki ishlay boshlash qismini ajratuvchi qismisiz
to‘qish
Trikotaj ishlab chiqarish korxonalarida KLK rusumli naqshli kupon 
to ‘quv mashinalari mavjud. Bu rusum mashinalarda xomashyodan
90

---

samarali foydalanib, mahsulot qismlari kupon (yarim tayyor) shaklda 
to‘qiiadi. Kupon to ‘quv mashinalari ko‘p tizimli (4-12 tizimli), ikki 
aylana ignadonli to‘quv mashinalar guruhiga mansub bo‘lib, elektron 
boshqaruv qurilmalari bilan jihozlangan. Mashinalar 10, 14, 16, 18 
sinflarda ishlab chiqarilib, to ‘rt xil tuzilishdagi (pozitsiyadagi) ignalar 
bilan jihozlangan. Mashinalarda oddiy, naqshli va aralash o‘rilishdagi 
trikotaj mato va kuponlami to ‘qib ishlab chiqaradi. Naqshli o‘rilishdagi 
trikotajlami to ‘qishda ignalar yakka va guruhli tartibda tanlab olinib, 
zulf (zamok)dagi ikki yopiq yo‘llarda yuqori tezlikda aylana hara- 
katlanib ishlaydi. KLK rusumli kupon to'quv mashinalarida kuponlar 
ajratuvchi qismlardan foydalanib ishlab chiqariladi.
M a’ulmki, mahsulot bo‘]aklarini ajratuvchi qismlardan foydalanib 
to ‘qishda mashinaning ish samaradorligi qisqaradi (III bob), ajratish 
qismini (ajratish 
qismi
4-6 qator, mustahkamlovchi qismi 4-6 qator) 
hosil qilishda qo‘llanilgan ip chiqindi miqdorining ortishini yuzaga 
keltiradi. To‘quv mashinalaridagi mavjud kamchiliklarni qisqartirib, 
xomashyodan samarali foydalanish maqsadida KLK-14EM mashinada 
kuponlam i ajratuvchi qatorlarsiz yakka tartibda, alohida-alohida 
to ‘qish usuli tavsiyasi ishlab chiqilgan.
Kuponning dastlabki ishlay boshlash qatorini ribana 1+1 o'rilishda 
U/qishda, ikkala ignadon ignalari navbatma-navbat to ‘qish jarayonida 
ishtirok etadi. Dastlabki qatorni bir tekis, sifatli qilib to ‘qish uchun 
mashinaga 3.12-rasmda tasvirlangandek yangi shakllangan halqa 
qatorlarini ignadon oralig‘iga suruvchi (tortuvchi)