Sh. R. Ikramov, R. N. Abdullaev maxsus texnologiya (Donali trikotaj qismi) “ t afakku r b o ‘sto n i”

2.6. Platinalar yordamida boshlang‘ich halqa qatorlarini
hosil qilish
Bir qator donali trikotaj mahsulotlaming dastlabki ishlay boshlash 
qismi (boshlang‘ich halqa qatori) platinalar bilan jihozlangan bir va 
ikki yassi ignadonli to ‘quv avtomatlarida, avtomatik usulda to ‘qib 
ishlab chiqariladi. Bunday rusumdagi avtomatlar to'qilgan mahsulot 
qismlarini tortish va o ‘rish qurilmalari bilan jihozlangan emas. Tayyor 
yoki yarim tayyor shaklda ishlab chiqariladigan mahsulot qismlari 
andoza gardishi b o ‘ylab alohida-alohida to ‘qilib (ustki trikotaj, 
qo‘lqop, qalpoq, sharf), qismlar maxsus tog‘aralarga yig‘iladi.
To'qilgan mahsulot qismlariga qo‘shimcha tikish ish amallari talab 
etilmasa (qoiqop, qalpoq, sharf), mahsulotlar bug‘ bilan ishlov berilib, 
tekislab, dazmollanib tayyor ko‘rinishga keltiriladi.
51

---

2.31-rasm . Platinalar bilan jihozlangan yassi ignadonli fang avtomatining
ignadon tuzilishi.
Platinalar bilan jihozlangan yassi ignadonli to ‘quv avtomatlari 
qanday mahsulot ishlab cbiqarishiga ko‘ra turli ignadon o'lchamlarida 
(500-2500 mm) ishlab chiqariladi. Bunday rusum avtomatlaming ish 
jarayonlari avtomatik boshqarish va nazorat qilish qurilmalari bilan 
jihozlanganligi mahsulot ishlab chiqarishdagi barcha texnologik 
o'lchamlar avtomatik tarzida dastur asosida boshqariladi. Yassi igna­
donli to'quv avtomatlari qanday mahsulot ishlab chiqarishiga ko‘ra 
turli shakliy tuzilishdagi platinalar bilan jihozlangan. Platinalar mah­
sulot ishlab chiqarishda asosiy ishchi a’zolardan bo4lib, mahsulot va 
uning qismlarining o'rilish yuzasining bir tekis shakllanishida muhim 
o ‘rin tutadi. Shu bilan birgalikda donali trikotaj ishlab chiqarishda 
dastlabki ishlay boshlash qismini to‘qishda asosiy ishchi a ’zo vazifasini 
bajaradi. Ya’ni dastlabki o ‘rilish qator ipini ignalarda bir tekis egilib, 
yarim halqalaming bir xil shakllanishini ta ’minlaydi. Ikkinchi halqa 
qatorini hosil qilish uchun ignalaming ignadon bo‘ylab yuqori tomonga 
harakatlanishida (tugallash amalini bajarishda) dastlabki qator yarim 
halqalarini igna bilan birga ko‘tarilib ketishdan himoyalaydi. Ya’ni 
ignaning yuqori tom on harakati davomida platina bo‘yin qismida 
tutib turilgan dastlabki qator yarim halqasi igna asosiga surib tushirilib, 
ilgak osti yarim halqadan bo'shatiladi.
Platinalar bilan jihozlangan bir yassi ignadonli avtomatlar ignadoni 
gorizantal tekislik yuzaga nisbatan 30° burchak ostida joylashgan.
52

---

2.31-rasmda tasvirlangandek avtomat metall yoki plastmassa 
1
igna- 
dondan iborat bo‘lib, ignadon eni bo‘ylab igna uyalari (pazlar) m a’lum 
qadam o ‘lchamida ignalarni joylashtirish maqsadida o‘yilgan. Igna 
uyalariga tilchali