Sh. R. Ikramov, R. N. Abdullaev maxsus texnologiya (Donali trikotaj qismi) “ t afakku r b o ‘sto n i”

2.30-rasm. 
Yassi ignadonli avtomatda dastlabki ishlay boshlash qatorini 
bosimli havodan foydalanib to ‘qish sxemasi.
chiviq 
3
ko‘tarilayotgan ikkala ignadon 
17, 18
halqalari ustki qismiga 
joylashishini ta’minlaydi. Shu bilan birgalikda (2.30a-rasm) 
6
havo 
purkagich chiviqdan 3-5 mm yuqorida ignadonlar oraUg‘iga joylashib 
ish holatini egallaydi.
Bu qurilmadan to ‘qish jarayonida halqa hosil qilishning tugallash 
amalini bajarishda ignalar ilgagi ostidagi halqalami ignalar asosiga 
(tortib) surib tushirishda foydalaniladi. Havo purkagichlar 
5, 6
ish 
jarayonida navbatma-navbat ishlaydi. To‘qish jarayonida aravachaning 
chapdan o ‘ngga tomonga harakatida 
15,16
ignalardagi 
17,18
halqalar 
sirtiga 
4
chiviq 
P
kuch bilan ta ’sir etib sirpanib harakatlanadi. Chiviq 
4
bilan birgalikda 
6
havo purkagich yuqori bosimli 
19
havoni ignalar 
bosh qismi tomonidan halqalarga tomon purkaydi. Natijada tilchali 
15, 16
ignalarni to ‘qish amalini bajarish maqsadida ignadon bo‘ylab 
yuqori tom on harakatlanayotganlarida 
17, 18
halqalar ignalar asos- 
lariga surib tushiriladi.
Ignalaming harakatini ta ’minlovchi aravachaning o ‘ngdan chapga 
tomon qaytma harakatida 
3
p o ia t simli chiviq va 
6
havo purkagich 
ishlaydi. Havo purkagichning uch qismi (forsunka) 2.30£-rasmda tasvir­
langandek ikki konussimon shaklga ega. Forsunkalardan bosimli havoni 
ikkala ignadon ignalaridagi halqalar tomon yo'naltiriladi. Bu qurilma 
ta’sirida ignalarda yangi shakllangan halqalami tortish amali ignadon
50

---

ustki qismidan tortib emas, aksincha halqalar sirtidan pastga tomon 
po‘lat (sim) chiviq va bosimli havo bilan yo‘naltirib bajariladi. Yuqori 
bosimli havodan foydalanib, mahsulotning dastlabki qatorini to‘qish 
o ‘rta va yuqori sinf to‘quv mashina va avtomatlarida qo‘llani]adi.
Bosimli havo ta’sirida to‘qilgan mahsulotning dastlabki qatori tashqi 
kuchlar ta’siridagi zo‘riqishlarsiz bir tekis va sifatli shakllanadi.
Ammo yassi ignadonli mashina va avtomatlarda mahsulot dastlabki 
qatorini suprem hamda yuza zichligi yuqori bo‘lgan ribana o'rilishda 
ishlab chiqarishdagi halqa qatorlarini ignadon oralig‘iga yo‘na(tirish 
(tortish) amalini bosimli havodan foydalanib bajarish samara ber- 
maydi.
Shu bilan birgalikda havo bilan purkash qurilmasining tuzilishi va 
ishlash usulining murakkabligi hamda forsunkadan purkalayotgan 
bosimli havoning tovushi ishchi va xizmatchilarga salbiy ta’sir etadi.
Yana bir o‘ziga xoshgi, to‘qish jarayonida to ‘quv tizimi atrofida 
iplardan ajralib chiqadigan chang va mayda tolalarning atrof-muhitga 
tarqalishidir. Tarqalgan chiqindi tolalar to‘qilayotgan mato va mah­
sulot qismi sirtlarida turli nuqsonlarni yuzaga keltiradi. Yuqorida 
ta ’kidlangan o‘ziga xosliklari mavjudligi tufayli bunday rusumdagi 
to ‘quv avtomatlari cheklangan miqdorda, ayrim maxsus (tibbiyot va 
texnik) trikotaj mahsulotlarini ishlab chiqarishda foydalanilmoqda.