Sh. H. Usanov, M. X. Tinibekov harbiy toksikologiya

Sekin ta’sir qiluvchi ZMlar hosil qiladigan zaharlanish 

o‘chog‘i  sanitar  talafotlarning  asta-sekin  shakllanishi  bilan 

xarakterlanadi  (4–12  soat  va  undan  ortiq).  Bunda  tibbiy  yordam 

uchun  kuch  va  vositalarni  safarbar  qilish,  jabrlanuvchilarni 

saralash, evakuatsiya qilish va to‘liq tibbiy yordamni tashkil qilish 

imkoniyatlari mavjud. 

Sekin  ta’sir  qiluvchi  ZMlar  hosil  qiladigan  o‘choqlar  uchun 

quyidagilar xos:

–  zaharlanganlarda belgilarning asta-sekin, bir necha soat ichida 

paydo  bo‘lishi.  Bunday  joyda  zaharlanganlarni  qidirish  va  ularni 

olib chiqish imkoniyati mavjud;

–  og‘ir darajada zaharlanganlarning uzoq muddat yashamasligi: 

VX  gazlari  bilan  zaharlanganda  klinik  belgilar  paydo  bo‘lgandan 

so‘ng bir soatgacha, iprit, fosgen va boshqalar bilan zaharlanganlarda 

bir necha soat yoki kunlar.