Sh. Djumanov, S. Sayfiddinov

Ish suyuqligi bosimini rostlaydigan gidravlik apparatlar

Saqlash klapani gidrosistemada bosimning ortib ketishiga 

yo‘l qo‘ymaydi. Saqlash klapani (22-rasm) korpusdan tashkil 

topgan bo‘lib, korpus ichida «Keltirish» («Podvod») bo‘shlig‘i 

va «Masofadan boshqarish» qurilmasi bor, ular doimo bosim 

kanaliga ulangan bo‘ladi.

22-rasm. Saqlash 

klapani.

P

2

P

1

Bosim kuchi belgilangan miqdordan oshib ketsa, porshencha 

suyuqlik bosimi ta‘sirida prujinaning qarshiligini yengib yuqoriga 

ko‘tariladi. Porshen uyasidan ko‘tarilib, «Keltirish» va «To‘kish» 

(«Sliv») bo‘shliqlarini o‘zaro tutashtiradi. Ortiqcha suyuqlik 

«To‘kish» bo‘shlig‘iga o‘tadi, porshen dastlabki vaziyatni egal- 

laydi. 

Sistemada bosim oshib ketganda mazkur jarayon takror- 

lanadi. Amalda porshen doimo biroz ko‘tarilgan holda turadi, 

shunga ko‘ra ish suyuqligi bosim qismidan «To‘kish» qismiga 

qisman o‘tadi, chunki ish unumdorligi sistemaga ulangan gidro- 

dvigatelnikidan yuqoriroq bo‘lgan gidronasoslar tanlanadi.

Reduksion klapan (23-rasm) suyuqlik bosimini oldindan 

belgilangan  o‘zgarishsiz  qiymatgacha  pasaytirish  uchun 

moijallangan. Reduksion klapan korpusdan tashkil topgan 

bo‘lib, korpus ichiga porshen 

(1) 

o‘rnatilgan, korpusning ichki 

bo‘shliqlaridan biri kanalning keltirish tarmog‘i («Podvod»)ga, 

ikkinchi bo‘shlig‘i esa past bosim olib ketish tarmog‘i («Otvod») 

ga tutashtirilgan. «Olib ketish» bo‘shlig‘ida bosim ko‘tarilganda 

ish suyuqligi vertikal va gorizontal kanallar orqali porshen 

(1) 

---

38

tagiga o‘tib, uni ko‘taradi, shunda «Keltirish» va «Olib ketish» 

bo‘shliqlari bir-biridan ajraladi. «Olib ketish» bo‘shlig‘ida bosim 

pasayganda porshen 

(1) 

prujinaning zo‘ri bilan pastga tushib, 

korpusning har ikkala bo‘shlig‘i o‘zaro tutashadi. Ish jarayonida 

porshen 

(1) 

harakatchan muvozanatda bo‘lganligidan korpus 

bo‘shliqlari orasida tirqish hosil bo‘ladi; bu tirqish «Olib ketish» 

bo‘shlig‘iga ulangan kanaldagi kamaygan suyuqlik o‘rnini 

to‘ldirish uchun kifoya. Zarur bosimni o‘rnatish uchun vint 

(2) 

ni burab, prujina 

(3) 

ning sharikli zatvor 

(4) 

ga bosim kuchi 

kamaytiriladi.

Olib 

ketish

Keltirish

1

4

3

2